الأنفال ٢٧
ترجمه
| الأنفال ٢٦ | آیه ٢٧ | الأنفال ٢٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«وَ تَخُونُوا اماناتِکُمْ»: این جمله عطف بر (تَخُونُوا ...) و مجزوم است، یا این که منصوب است چون جواب نهی است. همان گونه که شاعر می‌گوید: لا تَنْهَ عَنْ خُلُقٍ وَ تَأتِیَ مِثْلَهُ عارٌ عَلَیْکَ - إِذا فَعَلْتَ - عَظیمٌ «وَ أَنتُمْ تَعْلَمُونَ»: در حالی که مفاسد خیانت و بدفرجامی آن را در دنیا و آخرت میدانید.
تفسیر
- آيات ۲۹ - ۱۵، سوره انفال
- بيان آيات شريفه متضمن دستوراتى راجع به جهاد اسلامى و نهى از فرار از جنگ
- پيروزى مسلمين در جنگ بدر مرهون عنايت الهى و امدادهاى غيبى بوده است (...و ما رميت اذا رمين...)
- معناى (( الذين قالوا سمعنا و هم لا يسمعون )) و اينكه مراد از آن در آيه شريفه چه كسانى است
- بدترين جنبندگان ، كر و لالهايى هستند كه تعقل نمى كنند
- شرحى در مورد (( حيات )) و اقسام آن از نظر قرآن ، در ذيل آيه شريفه : (( استجيبوا لله وللرسول اذا دعاكم و لما يحييكم ))
- آيه شريفه ناظر به زندگى حقيقى انسان است كه اشرف واكمل از حيات دنيوى است و با علم و عمل درك مى شود
- وجوهى كه درباره مراد از آنچه رسول الله (ص ) بدان دعوت مى كند و موجب احياء است گفته شده است
- معناى (( قلب )) در قرآن كريم و توضيح درباره جمله : (( ان اللهيحول بين المرء و قبله ))
- از آنجا كه خدا مالك حقيقى تمام موجودات است و انسان به تمليك او مالك مى شود، پس خداوند ميان انسان و متعلقات او حائل و رابط است
- براى ترك اجابت دعوت پيامبر (ص ) هيچ عذرى مقبولنيست
- از آنجا كه دلها مسخر خداوند است ، غرور به خاطر تمايل قلب به صلاح و تقوا، و ياءس و نوميدى از عدم اقبال قلب به خيرات و صالحات بى مورد است
- اشاره به اينكه آيه شريفه : (( ان الله يحول بين المرء و قبله )) از جامع ترين آيات قرآنى است
- فتنه اى كه دامنه آن همه را (ظالمين وفتنه اى كه دامنه آن همه را (ظالمين و غير ظالمين )فرا مى گيرد و از آن زنهار داده شده است عبارتست از اختلاف داخلى بين امت
- معناى آيه شريفه : (( واتقوا فتنة لاتصيبن الذين ظلموا منكم خاصه )) بنابر قرائت مشهورو بنابر قرائت (( لتصيبن ))
- روزگار استضعاف و نگرانى خود و تاءييد و يارى خدا را بياد آوريد
- معناى : (( و تخونوا اماناتكم و انتم تعلمون )) در آيه شريفه كه از خيانت به خدا و رسول (ص ) نهى مى كند
- نهى از خيانت به خدا و رسول (ص ) ناظر به عمل بعضى از مسلمين بوده است كه تصميمات سرى را به دشمن اطلاع مى داده اند
- (در ذيل آيات مربوط به جنگ بدر)
- عدم اختصاص نهى از فرار از جنگ به جنگ بدر و سخن صاحب المنار در اين باره
- اشكال سخن صاحب المنار
- رواياتى در مورد شاءن نزول آيه : (( و ما رميت اذ رميت و لكن اله رمى ))
- چند روايت در معناى : (( واعملوا ان الله يحول بين المرء و قبله ))
- رواياتى در ذيل آيه شريفه : (( واتقوا فتنة لا تصيبن الذين ظلموا منكم خاصه ))
- چند روايت در مورد شاءن نزول آيه : (( يا ايها الذين آمنوا لاتخوفوا اللهوالرسول ... ))
نکات آیه
۱- خیانت به خدا و پیامبر(ص)، حرام و به دور از شأن اهل ایمان (یأیها الذین ءامنوا لاتخونوا اللّه و الرسول)
۲- خیانت به پیامبر(ص)، خیانت به خداست. (لاتخونوا اللّه و الرسول) تکرار نکردن فعل «لاتخونوا» در مورد خدا و رسول و تکرار آن در مورد سایر مردمان، مى تواند بیانگر این حقیقت باشد که خیانت به هر یک از خدا و رسول در حکم خیانت به دیگرى است و قابل تفکیک نیست.
۳- حفظ امانتهاى مسلمانان و پرهیز از خیانت در آن، وظیفه ایمانى مؤمنان (یأیها الذین ءامنوا لاتخونوا اللّه و الرسول و تخونوا أمنتکم) در برداشت فوق «تخونوا أمنتکم» عطف بر «تخونوا اللّه» گرفته شده است. بنابراین حرف نهى «لا» در معطوف نیز لحاظ شده است.
۴- خیانت آدمى به امانتهاى مسلمانان، خیانت به خویشتن است. (و تخونوا أمنتکم) معمولا انسان امانتدار دیگران است نه امانتدار خویش. بنابراین اسناد امانتهاى دیگران به امانتدار، با اضافه کلمه «امانات» به «کم» بیانگر این است که امانت دیگران به منزله امانت خود اوست و خیانت در آن، خیانت به امانت خویش است.
۵- افشاى اسرار جامعه اسلامى، خیانت به خدا، رسول اکرم(ص) و مؤمنان است. (لاتخونوا اللّه و الرسول) شأن نزول آیه درباره فردى از مسلمانان صدر اسلام است که برخى از اسرار نظامى جامعه را فاش کرد. بنابراین افشاى اسرار نظامى جامعه ایمانى، از مصادیق مورد نظر براى خیانت به خدا و رسول است.
۶- جامعه اسلامى و مصالح ملى آن، داراى حرمتى عظیم نزد خداوند (لاتخونوا اللّه و الرسول)
۷- پیامدهاى شوم خیانت به خدا و رسول و زشتى خیانت آدمى به امانتهاى جامعه، امرى روشن و بى نیاز از برهان (لاتخونوا اللّه ... و أنتم تعلمون) در اینکه مفعول «تعلمون» چیست، نظرهاى مختلفى ایراد شده که از جمله آنهاست، زشتى خیانت، پیامدهاى شوم آن و حرمت آن از دیدگاه عقل و شرع.
۸- حفظ امانت اهل ایمان، در نظام دستورى دین، داراى اهمیتى ویژه و والا (یأیها الذین ءامنوا لاتخونوا اللّه ... و تخونوا أمنتکم) از اینکه خیانت در امانتهاى مردم در کنار خیانت به خدا و رسول یاد شده است، اهتمام خاص قرآن به لزوم حفظ امانت مردم معلوم مى شود.
روایات و احادیث
۹- عن أبى جعفر(ع) فى قول اللّه عز و جل: «یأیها الذین آمنوا لاتخونوا اللّه و الرسول و تخونوا أماناتکم و أنتم تعلمون» فخیانة اللّه و الرسول معصیتهما و اما خیانة الأمانة فکل انسان مأمون على ما افترض اللّه علیه.[۱] از ام--ام باقر(ع) درباره آیه شریفه «یأیها الذین آمنوا لاتخونوا ... » روایت شده است: خیانت درباره خدا و رسول(ص) نافرمان--ى ایشان است. و اما خیانت در امانت، تضییع فرائض است ; زیرا هر انسانى امین بر فرائضى است که خداوند بر او واجب کرده است.
موضوعات مرتبط
- احکام:۱
- اسرار: افشاى اسرار ۵
- امانت: خیانت در امانت ۳، ۴
- امانتدارى: اهمیت امانتدارى ۷، ۸
- جامعه: اسرار جامعه اسلامى ۵ ; اهمیت جامعه اسلامى ۶ ; خیانت به امانت جامعه ۷
- خدا: آثار خیانت به خدا ۷ ; خیانت به خدا ۱، ۲، ۵
- خود: خیانت به خود ۴
- خیانت: اجتناب از خیانت ۳ ; خیانت حرام ۱ ; زشتى خیانت ۷
- مؤمنان: حفظ امانت مؤمنان ۸ ; خیانت به مؤمنان ۵ ; شؤون مؤمنان ۱ ; مسؤولیت مؤمنان ۱، ۳
- محرمات:۱
- محمد(ص): آثار خیانت به محمد(ص) ۷ ; خیانت به محمد(ص) ۱، ۲، ۵
- مسلمانان: امانت مسلمانان ۴ ; حفظ امانت مسلمانان ۳ ; مصالح ملى مسلمانان ۶
منابع
- ↑ تفسیر قمى، ج ۱، ص ۲۷۲ ; نورالثقلین، ج ۲، ص ۱۴۴، ح ۶۶.
