الأنفال ٢٠

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ‌ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ‌ وَ رَسُولَهُ‌ وَ لاَ تَوَلَّوْا عَنْهُ‌ وَ أَنْتُمْ‌ تَسْمَعُونَ‌

ترجمه

ای کسانی که ایمان آورده‌اید! خدا و پیامبرش را اطاعت کنید؛ و سرپیچی ننمایید در حالی که (سخنان او را) می‌شنوید!

اى مؤمنان! از خدا و رسول او اطاعت كنيد و از او روى نگردانيد در حالى كه [سخنان او را] مى‌شنويد

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، خدا و فرستاده او را فرمان بريد و از او روى برنتابيد در حالى كه [سخنان او را] مى‌شنويد.

ای کسانی که ایمان آورده‌اید، خدا و رسول را اطاعت کنید و از او سرنپیچید در حالی که شما (سخنان حق را) می‌شنوید.

ای اهل ایمان! از خدا و پیامبرش اطاعت کنید و در حالی که [سخنان بر حقّ او را] می شنوید، از او روی نگردانید.

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، از خدا و پيامبرش اطاعت كنيد و در حالى كه سخن او را مى‌شنويد از او روى برمگردانيد.

ای مؤمنان از خداوند و پیامبر او اطاعت کنید و از او روی نگردانید، در حالی که [پند و پیام او را] می‌شنوید

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، خدا و پيامبر او را فرمان بريد و از او روى مگردانيد در حالى كه [فرمان او را] مى‌شنويد.

ای مؤمنان! از خدا و پیغمبرش فرمانبرداری کنید، و از پیغمبر روگردان نشوید، در حالی که شما (آیات قرآن را) می‌شنوید (و می‌بینید که آشکارا امر به وجوب اطاعت از او می‌کنند).

هان ای کسانی که ایمان آوردید! خدا و فرستاده‌‌اش را فرمان برید و از وی روی بر متابید، حال آنکه (سخنان او را) می‌شنوید.

ای آنان که ایمان آوردید فرمانبرید خدا و پیمبرش را و برنگردید از او و شما می‌شنوید

الأنفال ١٩	آیه ٢٠	الأنفال ٢١
سوره : سوره الأنفال نزول : ١ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٥ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لا تَوَلَّوْا عَنْهُ»: بدو پشت مکنید. از دستور او سرپیچی مکنید. «تَسْمَعُونَ»: می‌شنوید. مراد از شنیدن در اینجا، فهمیدن و تصدیق‌کردن است.

تفسیر

• آيات ۲۹ - ۱۵، سوره انفال
• بيان آيات شريفه متضمن دستوراتى راجع به جهاد اسلامى و نهى از فرار از جنگ
• پيروزى مسلمين در جنگ بدر مرهون عنايت الهى و امدادهاى غيبى بوده است (...و ما رميت اذا رمين...)
• معناى (( الذين قالوا سمعنا و هم لا يسمعون )) و اينكه مراد از آن در آيه شريفه چه كسانى است
• بدترين جنبندگان ، كر و لالهايى هستند كه تعقل نمى كنند
• شرحى در مورد (( حيات )) و اقسام آن از نظر قرآن ، در ذيل آيه شريفه : (( استجيبوا لله وللرسول اذا دعاكم و لما يحييكم ))
• آيه شريفه ناظر به زندگى حقيقى انسان است كه اشرف واكمل از حيات دنيوى است و با علم و عمل درك مى شود
• وجوهى كه درباره مراد از آنچه رسول الله (ص ) بدان دعوت مى كند و موجب احياء است گفته شده است
• معناى (( قلب )) در قرآن كريم و توضيح درباره جمله : (( ان اللهيحول بين المرء و قبله ))
• از آنجا كه خدا مالك حقيقى تمام موجودات است و انسان به تمليك او مالك مى شود، پس خداوند ميان انسان و متعلقات او حائل و رابط است
• براى ترك اجابت دعوت پيامبر (ص ) هيچ عذرى مقبولنيست
• از آنجا كه دلها مسخر خداوند است ، غرور به خاطر تمايل قلب به صلاح و تقوا، و ياءس و نوميدى از عدم اقبال قلب به خيرات و صالحات بى مورد است
• اشاره به اينكه آيه شريفه : (( ان الله يحول بين المرء و قبله )) از جامع ترين آيات قرآنى است
• فتنه اى كه دامنه آن همه را (ظالمين وفتنه اى كه دامنه آن همه را (ظالمين و غير ظالمين )فرا مى گيرد و از آن زنهار داده شده است عبارتست از اختلاف داخلى بين امت
• معناى آيه شريفه : (( واتقوا فتنة لاتصيبن الذين ظلموا منكم خاصه )) بنابر قرائت مشهورو بنابر قرائت (( لتصيبن ))
• روزگار استضعاف و نگرانى خود و تاءييد و يارى خدا را بياد آوريد
• معناى : (( و تخونوا اماناتكم و انتم تعلمون )) در آيه شريفه كه از خيانت به خدا و رسول (ص ) نهى مى كند
• نهى از خيانت به خدا و رسول (ص ) ناظر به عمل بعضى از مسلمين بوده است كه تصميمات سرى را به دشمن اطلاع مى داده اند
• (در ذيل آيات مربوط به جنگ بدر)
• عدم اختصاص نهى از فرار از جنگ به جنگ بدر و سخن صاحب المنار در اين باره
• اشكال سخن صاحب المنار
• رواياتى در مورد شاءن نزول آيه : (( و ما رميت اذ رميت و لكن اله رمى ))
• چند روايت در معناى : (( واعملوا ان الله يحول بين المرء و قبله ))
• رواياتى در ذيل آيه شريفه : (( واتقوا فتنة لا تصيبن الذين ظلموا منكم خاصه ))
• چند روايت در مورد شاءن نزول آيه : (( يا ايها الذين آمنوا لاتخوفوا اللهوالرسول ... ))

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- اهل ایمان وظیفه دار اطاعت از خدا و رسول و پرهیز از نافرمانى آن حضرت (یأیها الذین ءامنوا أطیعوا اللّه و رسوله و لا تولوا عنه)

۲- فرمانهاى خدا و رسولش داراى هویتى واحد، و پیروى از خداوند در گرو پیروى از رسول اوست. (أطیعوا اللّه و رسوله و لا تولوا عنه) چون جمله «و لاتولوا عنه» (از رسول خدا و فرمانهاى او اعراض نکنید)، توضیح و تأکیدى براى جمله «أطیعوا اللّه و رسوله» است و در این جمله تنها اعراض از پیامبر(ص) مطرح شده، دو نکته استفاده مى شود: یکى اینکه فرمانهاى خدا و رسول او داراى هویت واحد است ; دوم اینکه اطاعت از خداوند در گرو اطاعت از رسول اوست.

۳- مؤمنان در معرض تخلف از دستورات خدا و رسول و نیازمند هشدار (یأیها الذین ءامنوا ... و لا تولوا عنه)

۴- حمایت و نصرت الهى از آن مؤمنانى است که همواره مطیع خدا و رسول او باشند و از دستورات وى تخلف نکنند.* (و أن اللّه مع المؤمنین ... أطیعوا اللّه و رسوله و لاتولوا عنه) آیه مورد بحث مى تواند بیانگر کلمه «المؤمنین» در آیه قبل باشد. یعنى آن وعده حمایت (أن اللّه مع المؤمنین)، مخصوص مؤمنانى است که از دستورات خدا و رسول او سرپیچى نکنند.

۵- حرمت روى برتافتن از حکم رسول خدا در نبرد با دشمنان دین (أطیعوا اللّه و رسوله و لا تولوا عنه و أنتم تسمعون) با توجه به اینکه آیات پیشین این بخش از سوره درباره جنگ و مبارزه با دشمنان دین است، مصداق مورد نظر از جمله «أطیعوا» و «لاتولوا عنه» روى برتافتن از فرمانهاى آن حضرت در مبارزه و نبرد با دشمنان دین است.

۶- نادیده گرفتن فرمانهاى خدا و رسول پس از دریافت آن، امرى ناپسند و به دور از خرد (و لاتولوا عنه و أنتم تسمعون) مراد از شنیدن، به قرینه آیه بعد، فهمیدن و اذعان کردن است و جمله حالیه «و أنتم تسمعون» به منزله بیان دلیلى بر لزوم اطاعت و پرهیز از رویگردانى است. یعنى شما خود دستورات خدا و رسول او را مى شنوید و بدان باور دارید، پس چگونه مى توانید از آن اعراض کنید.

۷- آگاهى به تکالیف الهى از شرایط مسؤولیت انسان در برابر آن (و لاتولوا عنه و أنتم تسمعون) در برداشت فوق جمله حالیه «و أنتم تسمعون» قید براى «أطیعوا» و «لاتولوا» گرفته شده است.

موضوعات مرتبط

• انسان: مسؤولیت انسان ۷
• تکلیف: علم به تکلیف ۷ ; کیفیت تعلق تکلیف ۷
• جهاد: احکام جهاد ۵ ; جهاد با دشمنان ۵ ; حرمت ترک جهاد ۵
• خدا: اطاعت از خدا ۱، ۲، ۴ ; اوامر خدا ۲، ۳، ۶ ; عصیان از خدا ۵، ۶ ; نصرت خدا ۴
• عصیان: اجتناب از عصیان ۱، ۴ ; عصیان حرام ۵
• علم: آثار علم ۷
• عمل: جاهلانه ۶
• کنترل اجتماعى: شیوه کنترل اجتماعى ۳
• مؤمنان: امداد به مؤمنان ۴ ; لغزش در مؤمنان ۳ ; مسؤولیت مؤمنان ۱ ; هشدار به مؤمنان ۳
• محرمات:۵
• محمد(ص): اطاعت از محمد(ص) ۱، ۲، ۴ ; اوامر محمد(ص) ۲، ۳، ۶ ; عصیان از محمد(ص) ۵، ۶