الأنعام ١٦٢
ترجمه
| الأنعام ١٦١ | آیه ١٦٢ | الأنعام ١٦٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«نُسُک»: عبادت. حجّ. قربانی. عطف (نُسُک) - اگر به معنی مطلق عبادت باشد - بر (صَلاة) عطف عام بر خاصّ است. «مَحْیَا»: زندگی. زیستن. «مَمَاة»: مرگ. مردن. «مَحْیَایَ وَ مَمَاتِی»: مراد اعمال و اقوالی است که مربوط و مقرون به زندگی و مرگ، یعنی کارهای دنیا و آخرت است یا خود زیستن و مردن.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
قُلْ إِنَّ صَلاتِي وَ نُسُكِي وَ مَحْيايَ وَ مَماتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ «162»
بگو: همانا نماز من و عبادات من و زندگى من و مرگ من براى خداوند، پروردگار جهانيان است.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
قُلْ إِنَّ صَلاتِي وَ نُسُكِي وَ مَحْيايَ وَ مَماتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ (162)
قُلْ إِنَّ صَلاتِي وَ نُسُكِي: بگو اى پيغمبر صلى اللّه عليه و آله بدرستى كه نماز من و همه عبادات من يا قربانى براى حج يا حج و عمره من. و ضم صلاة باصل واجبات توحيد و عدل به جهت آن است كه متضمن تعظيم و تكريم و تكبير و تسبيح او سبحانه، و محتوى است بر تلاوت قرآنكه داعى است بر جميع انواع
(1 و 2) تفسير عياشى، جلد اوّل، صفحه 388، حديث 144 و 146.
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 422
برّ، و مشتمل ركوع و خضوع الهى است وَ مَحْيايَ وَ مَماتِي: و زندگانى من كه بر آنم و آنچه بر آن مى‌ميرم از ايمان و اطاعات يا طاعت حيات خيرات مضاف به ممات مانند وصيت و تدبير. يا نفس حيات و ممات، تمام اينها لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ: مر خداى را كه پروردگار عالميان است.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
قُلْ إِنَّ صَلاتِي وَ نُسُكِي وَ مَحْيايَ وَ مَماتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ (162)
ترجمه
بگو همانا نماز من و عباداتم و زندگيم و مردنم مر خدايرا است كه پروردگار جهانيان است.
تفسير
پس از بيان دين حق پيغمبر اكرم مأمور باظهار اخلاص شد باين تقريب كه بگو نماز كه اهمّ عبادات است و ساير عبادات و قربات من و حيات و موت من و هر صفتى كه از براى من ثابت و باقى است در اين دو حال از ايمان و اطاعت و انقياد مخصوص و مختص و خالص است براى خدا پروردگار جهانيان تا مردم وظيفه خود را در اعمال و عبادات و عقائد خودشان بدانند.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
قُل إِنَّ صَلاتِي وَ نُسُكِي وَ مَحياي‌َ وَ مَماتِي لِلّه‌ِ رَبِّ العالَمِين‌َ (162)
بگو باين كفار و مشركين که محققا نماز من و عبادات من و زندگاني من و مردن من تماما از براي خدا و از جانب او است که پروردگار عالميان است.
توضيح كلام اينكه افعال الهي دو قسم است تكوينيه مثل احياء و اماته و تشريعيه مثل ايجاب و تحريم، در اينکه آيه اولا بيان تشريعيه ميكند نظر به اينكه غرض از افعال تكوينيه و مقصود اصلي از آنها افعال تشريعيه است چنانچه ميفرمايد ما خَلَقت‌ُ الجِن‌َّ وَ الإِنس‌َ إِلّا لِيَعبُدُون‌ِ زاريات آيه 56 و ابتداء بيان صلوة ميكند قُل إِنَّ صَلاتِي چون صلوة اهمّ فرائض است عمود دين، قربان کل تقي
جلد 7 - صفحه 260
معراج المؤمن است
(ان قبلت قبل ما سواها و ان ردّت ردّ ما سواها)
و از حضرت صادق عليه السّلام مرويست فرمود
(ما اعرف بعد المعرفة افضل من هذه الصلوات الخمس)
(عنوان صحيفة المؤمن الصلاة)
(اول ما يحاسب به العبد يوم القيمة الصلاة)
الي غير ذلک، بعدا نسك و عبادات اعم از واجبات و مندوبات را ذكر فرموده و نسكي و تفسير بذبيحه يا مناسك از باب احد مصاديق است و عمده چيزي که در عبادات مدخليت دارد قصد خلوص است و الّا عبادت نيست بايد هيچگونه شائبه از رياء يا جهات دنيويه و مقاصد شخصيه در او نباشد بلكه فقط للّه باشد.
و محياي و حيات و ابقاء و ادامه آن که اينکه از افعال تكوينيه است و مماتي موت و ابقاء و ادامه آن كلّا للّه است استناد بغير او ندارد و اسباب بقاء حيات يا اسباب موت تمام مستند بخدا است رَبِّ العالَمِين‌َ مربّي تمام مخلوقات از مادة المواد تا عقل اول که ايجاد و خلق فرمود و افاضه كمالات هر که را در حد قابليت او فرموده و بمقام فعليت رسانده.
برگزیده تفسیر نمونه
نکات آیه
۱- نماز خواندن پیامبر (ص)، عبادت کردنش و انجام امور زندگانى و مرگش تنها براى خدا بود. (إن صلاتى و نسکى و محیاى و مماتى لله) «محیا» و «ممات» مصدر میمى و به معناى زنده ماندن و مردن است. چون زنده ماندن و مردن در اختیار انسان نیست تا آن را براى خدا قرار دهد، مى توان گفت مقصود از آن چگونه زندگى کردن و چگونه مردن است و یا مراد انجام امور مربوط به زندگى و مرگ است.
۲- پیامبر (ص) برخوردار از اخلاصى تام و همه جانبه (إن صلاتى و نسکى و محیاى و مماتى لله رب العلمین)
۳- نماز بارزترین جلوه پرستش خدا (إن صلاتى و نسکى ... لله رب العلمین) «نسک» به معناى عبادت است و شامل نماز نیز مى شود. بنابراین تنها نام بردن از نماز در میان سایر عبادتها بیانگر اهمیت ویژه آن است.
۴- عبادت خالصانه و انجام همه امور براى خدا، از رهنمودهاى خداوند به پیامبر (ص) (إننى هدینى ربى ... إن صلاتى و نسکى و محیاى و مماتى لله) «محیا و ممات» مى تواند کنایه از همه امور باشد.
۵- اخلاص کامل (انجام همه امور تنها براى خدا)، آیین پیامبر (ص) است. (دینا قیما ... قل إن صلاتى و نسکى و محیاى و مماتى لله رب العلمین)
۶- پیامبر (ص) مى بایست اخلاص خویش را در همه امور به مردم اعلام کند. (قل إن صلاتى و نسکى و محیاى و مماتى لله)
۷- خداوند مالک و مدبر تمامى عوالم هستى (لله رب العلمین)
۸- جهان هستى متشکل از عوالمى متعدد (رب العلمین)
۹- ایمان پیامبر (ص) به ربوبیت خدا بر تمام هستى، علت اخلاص کامل و همه جانبه او (إن صلاتى و نسکى ... لله رب العلمین) توصیف «الله» به «رب العالمین» دلیل برداشت فوق است.
۱۰- باور به ربوبیت مطلق خداوند برانگیزنده انسان به اخلاص در عبادت و انجام همه امور براى او (إن صلاتى و نسکى ... لله رب العلمین)
۱۱- نماز و عبادت خالصانه از بارزترین ویژگیهاى آیین پیامبر (ص) (دینا قیما ... إن صلاتى و نسکى ... لله رب العلمین)
موضوعات مرتبط
- آفرینش: تدبیر آفرینش ۷، ۹ ; عوالم آفرینش ۸ ; مالک عوالم آفرینش ۷
- اخلاص: اهمیت اخلاص ۶ ; عوامل اخلاص ۹، ۱۰
- اسلام: مهمترین تعالیم اسلام ۵، ۱۱ ; ویژگى اسلام ۵، ۱۱
- انگیزش: عوامل انگیزش ۱۰
- ایمان: آثار ایمان ۹، ۱۰ ; ایمان به ربوبیت خدا ۹، ۱۰ ; متعلق ایمان ۹، ۱۰
- جهانخبینى: و ایدئولوژى ۹، ۱۰
- خدا: اوامر خدا ۴ ; تدبیر خدا ۷ ; مالکیت خدا ۷
- عبادت: اخلاص در عبادت ۱۰ ; اهمیت اخلاص در عبادت ۵ ; اهمیت عبادت خالصانه ۴، ۱۱ ; بهترین عبادت ۳ ; مظاهر عبادت خدا ۳
- محمّد (ص): اخلاص محمّد (ص) ۱، ۲، ۵، ۶، ۹ ; ایمان محمّد (ص) ۹ ; تکلّم خدا با محمّد (ص) ۴ ; توحید عبادى محمّد (ص) ۱ ; عبادت محمّد (ص) ۱ ; مسؤولیت محمّد (ص) ۶ ; نماز محمّد (ص) ۱
- نماز: اهمیت نماز ۳، ۱۱
