الأنبياء ٨٤

فَاسْتَجَبْنَا لَهُ‌ فَکَشَفْنَا مَا بِهِ‌ مِنْ‌ ضُرٍّ وَ آتَيْنَاهُ‌ أَهْلَهُ‌ وَ مِثْلَهُمْ‌ مَعَهُمْ‌ رَحْمَةً مِنْ‌ عِنْدِنَا وَ ذِکْرَى‌ لِلْعَابِدِينَ‌

ترجمه

ما دعای او را مستجاب کردیم؛ و ناراحتیهایی را که داشت برطرف ساختیم؛ و خاندانش را به او بازگرداندیم؛ و همانندشان را بر آنها افزودیم؛ تا رحمتی از سوی ما و تذکّری برای عبادت‌کنندگان باشد.

|پس دعاى او را اجابت نموديم و آسيب وارد شده بر او را برطرف كرديم، و خانواده‌ى او و نظيرشان را همراه با آنان مجددا به وى عطا كرديم تا رحمتى از جانب ما و تذكرى براى خداپرستان باشد

پس [دعاى‌] او را اجابت نموديم و آسيب وارده بر او را برطرف كرديم، و كسان او و نظيرشان را همراه با آنان [مجدداً] به وى عطا كرديم [تا] رحمتى از جانب ما و عبرتى براى عبادت‌كنندگان [باشد].

پس ما دعای او را مستجاب کردیم و درد و رنجش را برطرف ساختیم و اهل و فرزندانش را (که از او گرفته بودیم) با عده دیگر به مثل آنها باز به او عطا کردیم تا هم لطف و رحمتی در حق او کرده باشیم و هم اهل عبادت متذکر (لطف و احسان ما) شوند.

پس ندایش را اجابت کردیم و آنچه از آسیب و سختی به او بود برطرف نمودیم، و خانواده اش را [که در حادثه ها از دستش رفته بودند] و مانندشان را همراه با آنان به او عطا کردیم که رحمتی از سوی ما و مایه پند و تذکری برای عبادت کنندگان بود.

دعايش را اجابت كرديم. و آزار از او دور كرديم و خاندانش را و همانند آنها را با آنها به او بازگردانيديم. و اين رحمتى بود از جانب ما، تا خداپرستان همواره به ياد داشته باشند.

سپس دعای او را اجابت کردیم و رنجی را که به او رسیده بود، برطرف کردیم، و خانواده‌اش را [دیگر بار] به او بخشیدیم و همانند آنان را، که رحمتی از جانب ما بود، و پندی برای عبادت‌پیشگان‌

پس او را اجابت كرديم و سختى و گزندى كه به وى بود برداشتيم و خاندانش را و همچند آنها را با آنها به او باز داديم تا بخشايشى باشد از نزد ما و تا يادبود و پندى براى پرستندگان [خداى‌] باشد.

دعای او را پذیرفتیم و بیماری وی را برطرف ساختیم، و (به جای) اولاد (و اموالی که از دست داده بود) دو چندان بدو دادیم، محض مرحمتمان (در حق ایّوب) و تذکاری (از صبر و شکیبائی) برای پرستندگان (یزدان سبحان، تا همچون ایّوب شکیبا و امیدوار به لطف و فضل خدا باشند).

پس (دعای) او را اجابت نمودیم؛ پس زیان‌هایش را برطرف کردیم. و کسان او و همانندشان را با ایشان به او دادیم، حال آنکه رحمتی از جانب ما و یادواره‌ای برای عبادت‌کنندگان بود.

پس پذیرفتیم از او و بگشودیم آنچه بدو بود از رنج و دادیم بدو خاندانش را و مانند آنان با آنان رحمتی از نزد ما و یادآوریی برای پرستشگران‌

الأنبياء ٨٣	آیه ٨٤	الأنبياء ٨٥
سوره : سوره الأنبياء نزول : ٦ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٩ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَهْلَهُ وَ مِثْلَهُم مَّعَهُمْ»: مراد اعطای دو چندان فرزندان تازه‌ای است که جای خالی فرزندان از دست رفته را پر و جبران کنند. «رَحْمَةً»: لطف و فضل. مفعولٌ‌له است. «ذِکْرَی»: یادآوری. تذکار.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

ارْکُضْ‌ بِرِجْلِکَ‌ هٰذَا مُغْتَسَلٌ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۷۸ - ۹۱ سوره انبياء
• بيان آيه : ((و داود و سليمان اذيحكمان ...(( و شرح اينكه حكم آن دو جناب حكم واحد ومصون از خطا بوده است
• بررسى عقلى احتمالات مسئله و متعين شدن اينكه حكم سليمان و داود حكم واحدى بوده است
• تاءييد مطلبه به روايات وارده
• معناى تسخير كوهها و مرغ ها با داوود (عليه السلام )
• معناى اينكه صنعت لبوس را به داود تعليم كرديم
• مقصود از جريان بادبه امر سليمان (عليه السلام ) به سوى سرزمين شام (ولسليمانالريح عاصفة ...)
• معناى اينكه ذوالفنون (يونس عليه السلام ) ((ذهب مغاضا فظن ان لن نقدر عليه (( واينكه سپس در ظلمات ندا كرد: ((ان لا اله الا انى كنت من الظالمين ((
• بحث روايتى
• رواياتى ديگر در ذيل آياتى كه به ايوب ، يونس ، زكريا، و مريم (عليهم السلام )اشاره داشتند

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- خداوند دعا و درخواست ایوب(ع) را پذیرفت و مورد اجابت قرار داد. (و أیّوب إذ نادى ربّه ... فاستجبنا له )

۲- خداوند، مشکلات ایوب(ع) را گشود و غم و اندوه آن حضرت را از جسم و جان وى زدود. (و أیّوب ... فکشفنا ما به من ضرّ )

۳- نداکردن خدا و دعا و نیایش به درگاه او، استجابت و پاسخ گویى او را در پى دارد. (إذ نادى ربّه ... فاستجبنا له فکشفنا ما به من ضرّ ) آیه شریفه - همان گونه که جمله «رحمة من عندنا و ذکرى ...» به صراحت بیان مى دارد - در صدد دلدارى به پیامبر(ص) و مؤمنان و نیز براى درس آموزى است. از این رو آیه شریفه، اختصاص به ایوب(ع) ندارد.

۴- خداوند، خاندان (زن و فرزند) درگذشته ایوب(ع) را احیا و به او بازگردانید. (و ءاتینه أهله ) در این که مقصود از اعطاى خاندان ایوب(ع) به آن حضرت چیست، دو دیدگاه وجود دارد: ۱- احیاى زن و فرزندان درگذشته ایوب(ع) و بازگردانیدن آنان به ایشان; ۲- اعطاى زن و فرزندان جدید به جاى زن و فرزندان از دست رفته او. برداشت یاد شده مبتنى بر دیدگاه اول است.

۵- خداوند، به جاى خاندان از دست رفته ایوب(ع)، زن و فرزندان جدید دیگرى به او اعطا کرد. (و ءاتینه أهله )

۶- رفع بیمارى، غم و گرفتارى ایوب(ع) و بازگشت خانواده اش به آن، رحمتى از جانب خدا بر او بود. (فکشفنا ما به ... رحمة من عندنا )

۷- خداوند، افزون بر بازگردانیدن زن و فرزندان ایوب(ع) به وى، زن و فرزندان دیگرى نظیر آنان به آن حضرت عطا کرد. (و ءاتینه أهله و مثلهم معهم )

۸- ایوب(ع)، به گرفتارى فراق و از دست دادن خانواده اش مبتلا شده بود. (و ءاتینه أهله )

۹- از دست دادن خانواده (زن و فرزندان)، مهم ترین رنج و ناراحتى ایوب(ع) بود. (أنّى مسّنى الضرّ ... فکشفنا ما به من ضرّ و ءاتینه أهله و مثلهم معهم) برداشت یاد شده مبتنى بر این است که جمله «آتیناه أهله...» عطف بر «فکشفنا...» باشد. در این صورت ذکر «آتیناه أهله...» از باب ذکر خاص بعد از عام و مفید اهمیت و عظمت خواهد بود; زیرا از دست دادن خانواده، خودْ «ضرّ» است.

۱۰- از دست دادن خانواده (زن و فرزندان)، مهم ترین رنج و ناراحتى انسان است. (فکشفنا ما به من ضرّ و ءاتینه أهله و مثلهم معهم )

۱۱- بهره مندى ایوب(ع) از عطایى فزون تر از آن چه تمنا داشت. (أنّى مسّنى الضرّ ... فکشفنا ما به من ضرّ و ءاتینه أهله و مثلهم معهم ) برداشت یاد شده مبتنى بر این است که «آتیناه...» عطف بر «فاستجبنا» باشد. بنابراین آن چه مورد درخواست ایوب(ع) بود، بر طرف شدن بیمارى و رنج (ضرّ) بود که خداوند افزون تر از آن، خانواده اش را به آن حضرت بازگردانید.

۱۲- اجابت دعا و رفع گرفتارى ها، جلوه اى از رحمت بى کران الهى است. (و أنت أرحم الرحمین . فاستجبنا له ... رحمة من عندنا )

۱۳- عطاى الهى به انسان، افزون تر از آن چه او آرزو کرده، نمودى از رحمت خاص خداوند به وى است. (و أنت أرحم الرحمین ... و ءاتینه أهله و مثلهم معهم رحمة من عندنا)

۱۴- استجابت دعاى ایوب(ع) و برطرف نمودن رنج و گرفتارى از آن حضرت، مایه تذکر و بیدارى خداپرستان (فاستجبنا له ... و ءاتینه ... رحمة من عندنا و ذکرى للعبدین )

۱۵- ایوب(ع)، در زمره عابدان و الگویى آموزنده براى آنان (و ذکرى للعبدین ) نماد بودن ماجراى ایوب(ع) براى عابدان، در صورتى است که آن حضرت خود در زمره ایشان باشد و رحمت خدا نسبت به وى تذکرى براى دیگر عابدان گردد.

۱۶- گرفتارى ها و مصائب و نیز بر طرف شدن آنها، وسیله تذکر و توجه است. (فاستجبنا له ... ذکرى للعبدین )

۱۷- پرستشگران خدا، از تذکرات و بیدارباش هاى او بهره منداند. (ذکرى للعبدین )

۱۸- عبادت و پرستش خدا، زمینه ساز پندپذیرى و حق شنوى است. (ذکرى للعبدین )

۱۹- همه انسان ها، حتى عبادت پیشگان، نیازمند تذکر و یادآورى اند. (ذکرى للعبدین )

روایات و احادیث

۲۰- «عن أبى عبداللّه(ع): ردّ اللّه سبحانه علیه [أیوب(ع)] أهله الذین هلکوا بأعیانهم و أعطاه مثلهم معهم و کذلک ردّ اللّه علیه أمواله و مواشیه بأعیانها و أعطاه مثلها معها; از امام صادق(ع) روایت شده که: خداوند سبحان خانواده [ایوب(ع)] را که هلاک شده بودند، به او برگرداند و مانند آنان را نیز به وى عطا کرد. و هم چنین خداوند، عین اموال و چهارپایان او را به او برگرداند و مانند آنها را نیز به همان مقدار به او عطا کرد».

موضوعات مرتبط

• انسان: تفضل به انسان ۱۳; مهمترین رنج انسان ۱۰; نیازهاى معنوى انسان ۱۹
• ایوب(ع): آثار اجابت دعاى ایوب(ع) ۱۴; آثار رفع مشکلات ایوب(ع) ۱۴; اجابت دعاى ایوب(ع) ۱; احیاى خانواده ایوب(ع) ۲۰; احیاى فرزند ایوب(ع) ۴; احیاى همسر ایوب(ع) ۴; اعطاى خانواده به ایوب(ع) ۲۰; اعطاى فرزند به ایوب(ع) ۵، ۶، ۷; اعطاى مال به ایوب(ع) ۲۰; اعطاى همسر به ایوب(ع) ۵، ۶، ۷; الگوگیرى ایوب(ع) ۱۵; ایوب(ع) از عابدان ۱۵; تفضل به ایوب(ع) ۱۱، ۲۰; رحمت بر ایوب(ع)۶; رفع اندوه ایوب(ع) ۲، ۶; رفع مشکلات ایوب(ع) ۲، ۶; شفاى بیمارى ایوب(ع) ۲، ۶; فراق ایوب(ع) از خانواده ۸; قصه ایوب(ع) ۱، ۲، ۴، ۵، ۷، ۸، ۹، ۱۱; گرفتارى ایوب(ع) ۸; مرگ فرزند ایوب(ع) ۹; مرگ همسر ایوب(ع) ۹; مهمترین رنج ایوب(ع) ۹
• تذکر: عوامل تذکر ۱۶; عوامل تذکر به عابدان ۱۴
• حق: زمینه حق پذیرى ۱۸
• خانواده: اهمیت خانواده ۱۰
• خدا: عطایاى خدا ۵، ۷; نشانه هاى رحمت خدا ۱۲، ۱۳
• دعا: آثار دعا ۳; اجابت دعا ۳، ۱۳; منشأ اجابت دعا ۱۲
• رحمت: مشمولان رحمت ۶
• سختى: منشأ رفع سختى ۱۲
• عابدان: الگوهاى عابدان ۵ ۱; تنبه عابدان ۱۷; عبرت گیرى عابدان ۱۷; عوامل تنبه عابدان ۱۴; نیازهاى معنوى عابدان ۱۹
• عبادت: آثار عبادت خدا ۱۸
• عبرت: زمینه عبرت ۱۸
• فرزند: سختى مرگ فرزند ۱۰
• فضل خدا: مشمولان فضل خدا ۲۰
• مردگان: احیاى مردگان ۴
• مشکلات: نقش مشکلات ۱۶
• مصایب: نقش مصایب ۱۶
• نیازها: نیاز به تذکر ۱۹
• همسر: سختى مرگ همسر ۱۰