الأنبياء ١٠٣
ترجمه
| الأنبياء ١٠٢ | آیه ١٠٣ | الأنبياء ١٠٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْفَزَعُ الأکْْبَرُ»: بزرگترین هراس و عظیم‌ترین و وحشتناکترین بیم. مراد خوف و هراس روز قیامت است که به دنبال نفخه دوم پدیدار و هویدا می‌گردد (نگا: نمل / و ). «تَتَلَقَّاهُمْ»: پذیره ایشان می‌گردند و با آنان رویاروی می‌شوند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۹۲ - ۱۱۲ سوره انبياء
- معناى آيه : ((ان هذه امتكم امة واحدة و انا ربكم فاعبدون (( و مراد از ((امت (( در آن
- نكوهش اختلاف مردم در امر دين
- بيان اينكه اعمال كسانى كه تواءم با ايمان ازاعمال صالح به جاى مى آورند مقبول است
- وجوه مختلف در معناى آيه : ((و حرام على قرية اهكناها انهم لايرجعون (( و اشاره به اينكه فساد فرد به فساد مجتمع مى انجامد
- يادآورى معاد و تهديد مشركين به عذاب جاودانى
- مقصود از ((زبور((، ((ذكر(( و ((وراثت (( در آيه : ((ولقد كتبنا... ان الارض يرثهاعبادى الصالحون ((
- بييان اينكه آيه ناظر بر وراثت دنيوى و اخروى هر دو است
- اشاره به اينكه تمامى معارف و احكام اسلام از فروغ توحيد و منتهى به آنند
- اعلام خطر رسول خدا(صلى الله عليه و آله ) به مشركان استهزاء كننده
- بحث روايتى
- رواياتى در ذيل آيه : ((انكم و ما تعبدون حصب جهنم (( و محاجه يكى از مشركين باپيامبر (صلى الله عليه و آله ) بعد از نزول اين آيه
- بيان ضعف رواياتى كه در ذيل (انكم و ما تعبدون خصب جهنم ) از طرف اهل سنت روايت شده است
- روايتى درباره اينكه على (عليه السلام ) و شيعيانش از مصاديق آيه : ((ان الذين سبقتلهم منا الحسنى ...(( مى باشند
- روايتى در اين معنى كه آيه : ((ولقد كتبنا فى الزبور...(( درباره قائم آل محمد (عليهم السلام ) و اصحاب او است
نکات آیه
۱- بهشتیان و مؤمنان راستین، از ناله و اندوه بزرگ قیامت در امان بوده و غمگین نخواهند شد. (إنّ الذین سبقت لهم منّا الحسنى ... لایحزنهم الفزغ الأکبر) «فزع» به معناى انقباض و گرفتگى ناشى از شىء ترسناک و از جنس «جزع» (ناله و افغان) است (مفردات راغب).
۲- برپایى قیامت، اندوه زا و همراه با وحشت و فزع و جزع بزرگ است. (لایحزنهم الفزع الأکبر )
۳- بهشتیان و مؤمنان راستین، به هنگام برپایى قیامت مورد استقبال فرشتگان قرار خواهند گرفت. (و تتلقیهم الملئکة)
۴- بهشتیان و مؤمنان راستین، برخوردار از مقام و منزلتى والا در روز رستاخیز (و تتلقّیهم الملئکة) استقبال فرشتگان از مؤمنان و بهشتیان، حاکى از منزلت و مقام والاى آنان است.
۵- بشارت فرشتگان به مؤمنان راستین و بهشتیان در قیامت، به فرا رسیدن روز موعود (قیامت) (هذا یومکم الذى کنتم توعدون)
۶- قیامت (بهشت)، وعده پیشین خداوند به مؤمنان راستین (هذا یومکم الذى کنتم توعدون)
روایات و احادیث
۷- «عن النبى(ص) فى معنى «الفزع الأکبر»: ان الناس یصاح بهم صیحة واحدة فلایبقى میّت إلاّ نشر و لا حىّ إلاّ مات إلاّ ما شاء اللّه ثمّ یصاح بهم صیحة أخرى فینشر من مات و یصفون جمیعاً و تنشقّ السماء و تهدّ الأرض و تخرّ الجبال و تزفر النیران و ترمى بمثل الجبال شرراً فلایبقى ذو روح إلاّ إنخلع قلبه و ذکر ذنبه و شغل بنفسه إلاّ ما شاء اللّه; از رسول خدا(ص) روایت شده که در معناى «فزع أکبر» فرمود: به درستى که یک صیحه بر مردم زده مى شود که مرده اى نمى ماند، مگر این که زنده مى شود وزنده اى نمى ماند، مگر این که مى میرد، جز آنچه را که خدا بخواهد. سپس صیحه دیگرى بر آنان زده مى شود و آنان که مرده اند زنده گشته و همگى به صف کشیده خواهند شد. و آسمان شکافته و زمین در هم کوبیده و کوه ها فرو ریخته و آتش شعله هایى چون کوه برکشد، پس هیچ صاحب روحى نماند، مگر این که [از هراس] دل او کنده شود و گناهان خود را یادآورد و هر کس به فکر خویش باشد، مگر آنچه را خدا بخواهد».[۱]
موضوعات مرتبط
- انسانها: انسانها در قیامت ۷
- بشارت: بشارت قیامت ۵
- بهشت: وعده بهشت ۶
- بهشتیان: استقبال از بهشتیان ۳; بشارت به بهشتیان ۵; فضایل بهشتیان ۱، ۳; مصونیت بهشتیان ۱; مقامات بهشتیان ۴
- ترس: مراتب ترس ۲
- خدا: وعده هاى خدا ۶
- قیامت: آثار قیامت ۲; آسمان در قیامت ۷; اندوهناکى قیامت ۲; اهوال قیامت ۷ ; ترسناکى قیامت ۲; حشر در قیامت ۷; زمین در قیامت ۷; مصونیت از اهوال قیامت ۱; نفخ صور در قیامت ۷; وعده قیامت ۶
- مؤمنان: استقبال از مؤمنان ۳; بشارت به مؤمنان ۵; فضایل اخروى مؤمنان ۱ ، ۳; مصونیت اخروى مؤمنان ۱; مقامات اخروى مؤمنان ۴; مؤمنان در قیامت ۳، ۴; وعده به مؤمنان ۶
- ملائکه: استقبال ملائکه ۳; بشارتهاى ملائکه ۵
منابع
- ↑ نورالثقلین، ج ۳، ص ۴۶۱، ح ۱۸۰; ارشاد مفید، ج ۱۱، جز ۱، ص ۱۵۸.
