الأعلى ١٤
ترجمه
| الأعلى ١٣ | آیه ١٤ | الأعلى ١٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«قَدْ أَفْلَحَ»: قطعاً نجات یافته است و رستگار گردیده است. «تَزَکّی»: خود را پاکیزه داشت. زکات داد (نگا: قاسمی).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکَّاهَا (۲)
وَ کَذٰلِکَ بَعَثْنَاهُمْ... (۱) الَّذِينَ لاَ يُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَ... (۰) إِنَ هٰذَا لَفِي الصُّحُفِ الْأُولَى (۰) وَ رُسُلاً قَدْ قَصَصْنَاهُمْ عَلَيْکَ... (۰)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۹، سوره اعلى
- مضمون كلمه سوره مباركه اعلى
- توضيح معناى اينكه فرود: ((سبّح اسم ربّك - نام پروردگارت را تنزيه كن ))
- اقوال مختلف در اين باره
- مظاهر تدبير الهى : خلقت ، تسويه ، تقدير، هدايت ، و...
- معناى ((اقراء)) در ((سنقرئك فلا تنسى )) و مفاد استثناء ((الّا ماشاء اللّه ))
- آسوده خاطر نموده پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله از چيست تلقى وحى الهى و حفظ آن
- معناى اينكه خطاب به پيامبر (صلى الله عليه و آله ) فرمود: ((و نيسّرك لليسرى تورا براى يسرى آسان مى كنيم )) و نكته اى كه اين تعبير متضمّن است
- سودمند واقع شدن شرط اساسى تذكره و اشاره به گفتار مفسرين درباره شرط مذكور
- معناى اينكه شقىّ دوزخى در آتش نه مى ميرد و نه زنده مى شود،
- مراد از تزّكى در: ((قد افلح من تزكّى ))
- (رواياتى در ذيلآيات : ((سبّح اسم ربك الاعلى ))، ((سنقرئك فلاتنسى ))، ((قذ افلح من تزّكى )) ودرباره صحف اولى )
- روايتى درباره عدد انبياء الهى و كتب و صحيفه هاى آنها
نکات آیه
۱ - انسان هاى پاک، درست کار و تلاش کننده در مسیر رشد و کمال، اهل نجات اند و به هدف اصلى دست یافته، همواره در خوبى خواهند ماند. (قد أفلح من تزکّى) «فلاح»; یعنى، ظفر یافتن و دستیابى به مقصود (مفردات راغب) و نیز به معناى «فوز»، «نجات» و «باقى ماندن در خیرات» است (قاموس). فعل «تزکّى» از باب تفعل است و بر تکلّف (تلاش براى تزکیه) دلالت دارد. این فعل از مشتقات «زکاء» یا «زکاة» است. «زکاة»; یعنى، درستى و درستکارى (مصباح) و به دست آوردن چیزى که مایه پاکى شود (مفردات) و «زکاة»; یعنى، پاکى، رشد و نموّ، برکت و ممدوح بودن. (نهایه ابن اثیر)
۲ - مردمان تذکّرپذیر و اهل خشیت، انسان هایى پاک، و رستگارند. (سیذّکّر من یخشى ... قد أفلح من تزکّى) مصداق مورد نظر از «من تزکى» - به قرینه آیات پیشین - همان مصادیق «من یخشى» است.
۳ - کسانى که انفاق کرده و زکات مال خود را ادا کنند، انسان هایى صالح و نجات یافته اند. (قد أفلح من تزکّى) برخى از لغت دانان، فعل «تزکّى» را به معناى «تصدق» مى دانند. (لسان العرب)
۴ - خودسازى و پاک سازى خویش از وابستگى به دنیا، مایه نجات و صلاح است. (قد أفلح من تزکّى) تزکیه در آیه - به قرینه «بل تؤثرون الحیاة الدنیا» در آیه بعد - شامل پاکى از علاقه به دنیا نیز مى باشد.
روایات و احادیث
۵ - «و سئل الصادق(ع) عن قول اللّه عزّوجلّ «قد أفلح من تزکّى» قال من أخرج الفطرة;[۱] از امام صادق(ع) درباره سخن خداوند عزّوجلّ «قد أفلح من تزکّى» سؤال شد، فرمود: [مقصود] کسى است که زکات فطره خود را بپردازد».
موضوعات مرتبط
- انفاقگران: نجات انفاقگران ۳
- پاکان: جاودانگى پاکان ۱; سعادت پاکان ۱; فضایل پاکان ۱; نجات پاکان ۱
- تزکیه: آثار تزکیه ۴
- خداترسان: پاکى خداترسان ۲; رستگارى خداترسان ۲
- زکات: آثار پرداخت زکات فطره ۵
- زکات دهندگان: نجات زکات دهندگان ۳
- سعادتمندان :۲
- صالحان :۳
- عبرت: پاکى عبرت پذیران ۲; رستگارى عبرت پذیران ۲
- نجات: عوامل نجات ۴
- نجات یافتگان :۳
منابع
- ↑ من لایحضره الفقیه، ج ۱، ص ۳۲۳، ح ۲۲; نورالثقلین، ج ۵، ص ۵۵۶، ح ۱۹.
