الأحزاب ٥٤
ترجمه
| الأحزاب ٥٣ | آیه ٥٤ | الأحزاب ٥٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«إِن تُبْدُوا ...»: (نگا: بقره / .
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۴۹ - ۶۲ سوره احزاب
- بيان آيات مربوط به نكاح و طلاق كه بعضى مخصوص پيامبر (صلى الله عليه و آله وسلم ) و برخى راجع به همه مسلمانان است
- بيان هفت طائفه از زنان كه خدا در پيامبر(ص )حلال كرده است
- دستور به مسلمانان كه از وراى حجاب با همسران پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم )ملاقات كنند
- معناى صلات خدا و ملائكه و مؤ منين بر پيامبر اكرم (ص )
- معناى اينكه خدا آزاردهندگان پيامبر(صلى الله عليه و آله و سلم ) را در دنيا و آخرت لعنتكرده است
- وجه اينكه آزار مؤ منين را ((بهتان )) و ((اثم مبين )) خواند
- تهديد منافقين و بيماردلان و شايعه پرااكنان به اخراج از شهر و مدور ساختن خونشان ،اگر از فساد دست نكشند
- بحث روايتى
- رواياتى در ذيل آيات مربوط به ازدواج پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) و احكاممربوط به همسران آن جناب (صلى الله عليه و آله و سلم )
- شاءن نزول آيه ((و امراء مؤ منة ان وهبت نفسها للنبى ...))بنقل از كتاب شريف كافى
- شاءن نزول آيه (يا ايها الذين آمنوا لا تدخلوا بيوت النبى ...)
- چند روايت درباره معناى صلوات خدا و ملائكه و مؤ منين بر پيامبر (صلى الله عليه و آله وسلم ) و كيفيت صلوات فرستادن بر آن حضرت
- دو روايت در ذيل آيه مربوط به حجاب زنان و درذيل آيه متضمن تهديد منافقان و بيمار دلان و شايعه پراكنان
تفسیر نور (محسن قرائتی)
إِنْ تُبْدُوا شَيْئاً أَوْ تُخْفُوهُ فَإِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَلِيماً «54»
اگر چيزى را آشكار نماييد يا پنهانش كنيد پس بى شكّ خداوند به هر چيزى داناست.
پیام ها
1- خداوند، نه تنها به اعمال ما، بلكه به همه چيز آگاه است. «فَإِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَلِيماً»
2- علم خداوند به پنهان و آشكار امور يكسان است. «كانَ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَلِيماً»
3- اگر بدانيم همه چيز براى او روشن است، ريا و نفاق چرا؟ «بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَلِيماً»
4- حفظ حجاب ظاهرى و برقراى رابطه‌ى پنهانى، نشانه‌ى بى‌ايمانى به علم خداست. تُبْدُوا شَيْئاً أَوْ تُخْفُوهُ فَإِنَّ اللَّهَ ... عَلِيماً
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
إِنْ تُبْدُوا شَيْئاً أَوْ تُخْفُوهُ فَإِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَلِيماً (54)
چون بعضى مفسدان بغض را در دل مى‌داشتند، حق تعالى فرمود:
إِنْ تُبْدُوا شَيْئاً: اگر آشكار كنيد چيزى را، يعنى نكاح زنان پيغمبر را و به زبان گوئيد، أَوْ تُخْفُوهُ: يا پنهان داريد أن را در دل و به زبان نياريد، فَإِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَلِيماً: پس بدرستى كه خدا به همه چيزها از نهانى و آشكارا داناست، و شما را بدان جزا و سزا خواهد داد. آيه شريفه مبالغه است در تهديد و وعيد در تزويج زنان حضرت بعد از او، و وجوب رعايت تعظيم و حرمت آن حضرت در حيات و وفات او.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
إِنْ تُبْدُوا شَيْئاً أَوْ تُخْفُوهُ فَإِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَلِيماً (54) لا جُناحَ عَلَيْهِنَّ فِي آبائِهِنَّ وَ لا أَبْنائِهِنَّ وَ لا إِخْوانِهِنَّ وَ لا أَبْناءِ إِخْوانِهِنَّ وَ لا أَبْناءِ أَخَواتِهِنَّ وَ لا نِسائِهِنَّ وَ لا ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُنَّ وَ اتَّقِينَ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلى كُلِّ شَيْ‌ءٍ شَهِيداً (55) إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِيماً (56)
ترجمه
اگر آشكار كنيد چيزى را يا پنهان داريدش پس همانا خدا بوده است بهمه چيز دانا
نيست گناهى بر آنها در پدرانشان و نه پسرانشان و نه برادرانشان و نه پسران برادرانشان و نه پسران خواهرانشان و نه زنانشان و نه آنچه را مالك شد دستهاشان و بترسيد از خدا همانا خدا بوده است بر همه چيز گواه
همانا خدا و فرشتگان او رحمت و درود مى‌فرستند بر پيغمبر اى كسانيكه ايمان آورديد صلوات فرستيد بر او و تسليم باشيد تسليم بودنى.
تفسير
خداوند عالم السّرّ و الخفيّات است پنهان نمودن چيزى و آشكار كردنش نزد او يكسان است چون او عالم بهر چيزى از كلّى و جزئى و كوچك و بزرگ و پيدا و نهان بوده و هست و خواهد بود و شايد اشاره باشد بسخن طلحه كه در آيه سابقه ذكر شد و خيالات رفقايش كه بروز ندادند و بعدا از آنها ظاهر گرديد و بمجازات الهى رسيدند كه بآن اشاره شد و روايت شده كه چون آيه حجاب نازل شد پدران و پسران و ساير اقارب عرضه داشتند آيا ما هم بايد از پس پرده صحبت كنيم پس اين آيه نازل شد و اينكه تمام محارم ذكر نشده ظاهرا براى آنستكه در امثال اين موارد از ذكر امثال كليّه محارم فهميده ميشود علاوه بر آنكه حكم اخلاقى و معلّل بوده و در اين مقامات اهتمامى بتفصيل نميشود و مراد از نسائهنّ ظاهرا زنان مؤمنه هستند چون زنان كافره بر حسب رواياتى در حكم نامحرمند و حكم غلامان در سوره نور ذيل آيه غضّ گذشت و امر در اينجا اسهل است و پرهيزكارى زنان و حاضر دانستن خدا را در هر حال لازم است و ظاهرا اصل صلاة بمعناى درود و ثنا است كه از لوازم انعطاف و تعظيم است و بر حسب موارد و اشخاص مختلف ميشود لذا از امام كاظم و صادق عليهما السلام در جواب سؤال از اين آيه نقل شده كه فرموده‌اند صلوات خدا رحمت و صلوات ملائكه تزكيه و صلوات اهل ايمان دعاء بر آنحضرت است و امام صادق عليه السّلام فرموده امّا قول خداوند سَلِّمُوا تَسْلِيماً مراد تسليم است در آنچه وارد شده از او پرسيدند چگونه صلوات بفرستيم ما بر محمّد و آل او فرمود بگوئيد صلوات اللّه
جلد 4 صفحه 338
و صلوات ملائكته و انبيائه و رسله و جميع خلقه على محمد و آل محمد و السّلام عليه و عليهم و رحمة اللّه و بركاته پرسيدند ثواب اين صلوات براى فرستنده چيست فرمود بيرون آمدن از گناهان قسم بخدا مانند روز كه از مادر بدنيا آمده و روايات ديگرى هم در اين باب نقل شده كه مؤكّد معناى جامعى است كه بيان شد و تزكيه عبارت است از تنزيه و تقديس و مدح و درود و ثنا كه آن جامع بين معانى است و در عيون از امام رضا عليه السّلام نقل نموده كه در مجلس مأمون الرّشيد فرمود دشمنان ما دانستند كه چون اين آيه نازل شد گفته شد يا رسول اللّه ما شناختيم سلام بر تو را پس چگونه است صلاة بر تو فرمود بگوئيد اللّهم صلّ على محمد و آل محمد كما صلّيت و باركت على ابراهيم و آل ابراهيم انّك حميد مجيد پس آيا در ميان شما خلافى در اين هست گفتند خير و مأمون گفت اين بهيچ وجه خلافى در آن نيست و بر آن امّت اجماع دارند آيا در نزد شما در باره آل چيز واضح‌ترى از قرآن هست فرمود بلى بگوئيد مراد از قول خداوند يس وَ الْقُرْآنِ الْحَكِيمِ إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ چيست و مقصود كيست علماء گفتند مراد از يس محمد صلى اللّه عليه و اله و سلم است و شكّى در آن نيست حضرت فرمود خداوند بمحمّد و آل محمّد از اين فضيلتى عطا فرموده كه بكنه وصف آن نرسيده مگر كسيكه تعقّل نموده است آنرا چون خداوند سلام ننموده مگر بر انبياء فرموده سلام على نوح فى العالمين سلام على ابراهيم سلام على موسى و هارون و بر آل ايشان سلام ننموده ولى فرموده سلام على آل يس يعنى آل محمد و مأمون گفت هر آينه يقين كردم از معدن نبوّت اين شرح و بيان صادر شده است و آنچه مسلّم است صلوات بر محمد و آل او بگفتن اللّهم صلّ على محمد و آل محمد در نماز واجب و در موقع شنيدن و بردن اسم مبارك آنحضرت مستحبّ مؤكّد و از آداب دعاء و بهترين اذكار در هر حال است و تسليم براى پيغمبر صلى اللّه عليه و اله و سلم در آنچه وارد شده از او بتسليم از آنچه وارد شده از ائمه اطهار است كه ابواب علم اويند صلوات اللّه و سلامه عليهم اجمعين.
جلد 4 صفحه 339
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
إِن تُبدُوا شَيئاً أَو تُخفُوه‌ُ فَإِنَّ اللّه‌َ كانَ بِكُلِّ شَي‌ءٍ عَلِيماً (54)
اگر ظاهر كنيد چيزي را يا مخفي بداريد پس محققا خداوند هست بهر چيزي دانا.
در موضوع صفات ذاتيه حق مثل علم قدرت حيات اراده ادراك عظمت كبريايي و امثال اينها چون عين ذات است و غير محدود بهر چيزي تعلق گرفته بلكه علم ذات بذات و غير متناهيست نه ابتداء دارد و نه انتهاء لذا علمش بهر چيزي تعلق گرفته إِنَّ اللّه‌َ لا يَخفي عَلَيه‌ِ شَي‌ءٌ فِي الأَرض‌ِ وَ لا فِي السَّماءِ (آل عمران آيه 5) رَبَّنا إِنَّكَ تَعلَم‌ُ ما نُخفِي وَ ما نُعلِن‌ُ وَ ما يَخفي عَلَي اللّه‌ِ مِن شَي‌ءٍ فِي الأَرض‌ِ وَ لا فِي السَّماءِ (ابراهيم آيه 38) لا يَخفي عَلَي اللّه‌ِ مِنهُم شَي‌ءٌ (مؤمن آيه 16) إِنَّه‌ُ يَعلَم‌ُ الجَهرَ وَ ما يَخفي (اعلي آيه 7) و غير اينها لذا ميفرمايد:
إِن تُبدُوا شَيئاً اظهار و فاش و علنا آنچه از شما صادر گردد.
أَو تُخفُوه‌ُ مستور كنيد يا در قلب شما باشد يا خيال كنيد به تمام آنها خداوند دانا است.
فَإِنَّ اللّه‌َ كانَ بِكُلِّ شَي‌ءٍ عَلِيماً چيزي از علم او بيرون نيست.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 54)- این آیه به مردم شدیدا هشدار داده، می‌گوید: «اگر چیزی را آشکار کنید یا پنهان دارید خداوند از همه امور آگاه است» (إِنْ تُبْدُوا شَیْئاً أَوْ تُخْفُوهُ فَإِنَّ اللَّهَ کانَ بِکُلِّ شَیْ‌ءٍ عَلِیماً).
گمان نکنید خدا از برنامه‌های ایذائی شما نسبت به پیامبرش با خبر نیست، چه آنها که بر زبان جاری کردند و چه آنها که در دل تصمیم داشتند همه را به خوبی می‌داند، و با هر کس متناسب کار و نیّتش رفتار می‌کند.
ج3، ص628
نکات آیه
۱ - خداوند، بر هر چه که انسان ها آن را آشکار کنند و یا پنهان کنند، آگاه است. (إن تبدوا شیئًا أو تخفوه فإنّ اللّه کان بکلّ شىء علیمًا)
۲ - خداوند، همواره «علیم» (بسیار دانا) است. (فإنّ اللّه کان بکلّ شىء علیمًا)
۳ - انسان ها، توانایى دارند برخى از مقاصد خود را پنهان دارند. (إن تبدوا شیئًا أو تخفوه)
۴ - آگاهى خداوند به آنچه انسان ها آن را آشکار مى کنند و یا پوشیده مى دارند، برخاسته از علم وسیع و گسترده الهى به کائنات است. (إن تبدوا شیئًا أو تخفوه فإنّ اللّه کان بکلّ شىء علیمًا) تکرار «شىء» در کلام که، اوّلى مربوط به احوال انسان و دومى دال بر همه چیز است، این نکته را مى رساند که علم به آن اوّلى، جزیى از علم به همه کائنات است.
۵ - خداوند، به مسلمانان، درباره تخلف از دستورهایى که در مورد رفتار با پیامبر(ص) و یا همسران اش داده است، هشدار داد. لاتدخلوا بیوت النبىّ ... و إذا سألتموهنّ متعًا ... و ما کان لکم أن ... و لا أن تنکحوا أزوجه من بعده ... إن تبدوا ... فإنّ اللّه کان بکلّ شىء علیمًا
موضوعات مرتبط
- اسماء و صفات: علیم ۲
- انسان: پنهان کارى انسان ۳; راز انسان ها ۱، ۴; قدرت انسان ۳
- خدا: علم غیب خدا ۱، ۴; وسعت علم خدا ۴; هشدارهاى خدا ۵
- محمد(ص): معاشرت با محمد(ص) ۵; معاشرت با همسران محمد(ص) ۵
- مسلمانان: هشدار به مسلمانان ۵
