أَدَاء

از الکتاب

آیات شامل این کلمه

ریشه کلمه

قاموس قرآن

در مفردات راغب آمده ،اَداء يعنى دادن حق تمام در يك دفعه، مثل اداء جزيه و رد امانت «الاداءدفع الحق دَفعَةًو موفيته» ولى در قاموس مطلق رساندن و قضا كردن آمده است. قرآن مجيد فقط در دادن حق و رد امانت بكار برده نه در مطلق دادن چيزى مثل[نساء:58]، [بقره:178] آيه درباره ديه (خونبها) است كه در مقابل عفو از قصاص داده مى‏شود و سبب اصلى آن قصاص قتل است در اينجا نيز اداء، اداء حق است. ولى تمام و يك دفعه بودن را كه راغب گفته بطور صريح نمى‏توان از قرآن استفاده كرد در روايات هست كه خونبهاى قتل عمدى بايد در يك سال اداء شود ولى يك جا دادن قيد نشده است. آنجا كه موسى بفرعون و فرعونيان مى‏گويد [دخان:18] بندگان خدا را به من بدهيد گويا منظور اين است: آنها را كه بندگان خدايند، به ناحق بنده خود خوانده‏ايد و اذيت مى‏كنيد، آنها را برگردانيد و از آنها دست بكشيد همچنان كه برگرداندن عبد مغصوب به مولاى او برگرداندن حق بصاحب حقّ است و همچنين برگرداندن بندگان خدا و دست كشيدن از آنها اداء حقّ خدا است و اللّه العالم.