آل عمران ١٣٠

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ‌ آمَنُوا لاَ تَأْکُلُوا الرِّبَا أَضْعَافاً مُضَاعَفَةً وَ اتَّقُوا اللَّهَ‌ لَعَلَّکُمْ‌ تُفْلِحُونَ‌

ترجمه

ای کسانی که ایمان آورده‌اید! ربا (و سود پول) را چند برابر نخورید! از خدا بپرهیزید، تا رستگار شوید!

اى مؤمنان! ربا را چند برابر مخوريد، و از خدا بترسيد تا رستگار شويد

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، ربا را [با سود] چندين برابر مخوريد، و از خدا پروا كنيد، باشد كه رستگار شويد.

ای کسانی که ایمان آورده‌اید، ربا مخورید که دائم سود بر سرمایه افزایید تا چند برابر شود، و از خدا بترسید، باشد که رستگاری یابید.

ای اهل ایمان! ربا را که سودهای چند برابر است نخورید، و از خدا پروا کنید تا رستگار شوید.

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، ربا مخوريد به افزودنهاى پى در پى. و از خداى بترسيد تا رستگار شويد.

ای مؤمنان ربا را چندین و چند برابر مخورید و از خداوند پروا کنید تا رستگار شوید

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، ربا را كه افزودنيها بر افزوده‌هاست- سودهايى است چند برابر- مخوريد و از خدا بترسيد باشد كه رستگار شويد.

ای کسانی که ایمان آورده‌اید! ربا را دو و چند برابر مخورید، و از خدا بترسید، باشد که رستگار شوید.

هان ای کسانی که ایمان آوردید! ربا را (با سود) چندین برابر (اصل مالتان) مخورید، و از خدا پروا کنید، شاید (خود و دیگران را) رستگار کنید.

ای آنان که ایمان آوردید نخورید ربا را سودهائی چند برابر و بترسید خدا را شاید رستگار شوید

آل عمران ١٢٩	آیه ١٣٠	آل عمران ١٣١
سوره : سوره آل عمران نزول : ٣ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَضْعَافاً مُّضَاعَفَةً»: دو و چند برابر. این گفته، قیدی برای تحریم نیست، بلکه بیان واقعیّتی است که در جاهلیّت بوده است و الاّ رِبا به هر کیفیّتی که باشد - مضاعف یا غیرمضاعف، کم یا زیاد - با نصّ صریح قرآن حرام و مبغوض است (نگا: بقره / و . (أَضْعافاً) حال رِبا است.

تفسیر

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- حرمت رباخوارى با سودى چند برابر، نسبت به اصل سرمایه (یا ایّها الذین امنوا لا تأکلوا الرّبوآ اضعافاً مضاعفة) کلمه «اضعاف»، جمع «ضِعف» است و «ضِعف»، به معناى یک برابر و «اضعاف» به معناى چند برابر. در آیه فوق، «اضعافاً»، حال براى «الرّبوا» است ; و ظاهراً چندین برابر شدن، در مقایسه با اصل سرمایه است.

۲- محکومیّت نظامهاى اقتصادى مبتنى بر ربا (یا ایّها الذین امنوا لا تأکلوا الرّبوآ اضعافاً مضاعفة)

۳- سیر تصاعدى اصل سرمایه، در معاملات ربوى* (لا تأکلوا الرّبوآ اضعافاً مضاعفة) از آنجا که رباخوارى قطعاً حرام است، بنابراین قید «اضعافاً مضاعفة» اشاره به وضعیتى است که سرمایه هاى ربوى به خود مى گیرد; و آن، سیر تصاعدى و مضاعف شدن همیشگى آن است.

۴- رواج رباخوارى در عصر بعثت و زمان جاهلیت (لا تأکلوا الرّبوآ اضعافاً مضاعفة) برخى برآنند که «اضعافاً مضاعفة» قید حرمت است; یعنى در این آیه، تنها از رباخوارى به چندین برابر نهى شده و در مرحله اى دیگر، اصل رباخوارى حرام شده است. و حرمت تدریجى، حکایت از رواج و شیوع فراگیر رباخوارى دارد.

۵- حرمت هر گونه تصرف در اموال ربوى (لا تأکلوا الرّبوآ) مراد از «اکل» (خوردن) در آیه مورد بحث، مطلق تصرفات است.

۶- خطر رواج رباخوارى (درآمدها و معاملات غیر مشروع) در دوران پس از جنگ* (یا ایّها الذین امنوا لا تأکلوا الرّبوآ) تذکّر به حکم ربا پس از بیان جنگ بدر و احد مى تواند اشاره به این حقیقت باشد که معمولاً جوامع بشرى پس از دوران جنگ به درآمدهاى غیر مشروع، خصوصاً رباخوارى، مى پردازند.

۷- ایمان جامعه اسلامى، زیر بنا و اساس پذیرش قوانین الهى در اقتصاد (یا ایّها الذین امنوا لا تأکلوا الرّبوآ) مخاطب قرار دادن جامعه اسلامى با عنوان «یا ایّها الّذین آمنوا» و سپس نهى از رباخوارى، اشاره به این حقیقت دارد که پذیرش حکم ربا، منوط به ایمان است.

۸- پرهیز از رباخوارى در جامعه ایمانى، نشانه تقواپیشگى آن جامعه است. (یا ایّها الذین امنوا لا تأکلوا الرّبوآ ... و اتّقوا اللّه)

۹- ناسازگارى رباخوارى با تقواپیشگى (لا تأکلوا الرّبوآ ... و اتّقوا اللّه)

۱۰- تقوا، پشتوانه اى براى اجراى احکام اقتصادى اسلام (لا تأکلوا الرّبوآ ... و اتّقوا اللّه)

۱۱- لزوم رعایت تقواى الهى در امور اقتصادى (لا تأکلوا الرّبوآ ... و اتّقوا اللّه) مراد از تقوا به قرینه «لا تأکلوا الرّبوآ» یا خصوص رباخوارى و درآمدهاى نامشروع است و یا از مصادیق مورد نظر آیه، چنانچه متعلق تقوا، مطلق محرمات الهى باشد.

۱۲- لزوم رعایت تقوا براى نیل به فلاح و رستگارى (و اتّقوا اللّه لعلّکم تفلحون)

۱۳- پرهیز از رباخوارى و رعایت تقواى الهى در امور اقتصادى، زمینه فلاح و رستگارى جامعه (لا تأکلوا الرّبوآ ... و اتّقوا اللّه لعلّکم تفلحون)

۱۴- بى تقوایان، به فلاح و رستگاى نخواهند رسید. (و اتّقوا اللّه لعلّکم تفلحون)

۱۵- رباخواران، رستگار نخواهند شد. (لا تأکلوا الرّبوآ ... لعلّکم تفلحون) آیه شریفه، فلاح و رستگارى را در گرو تقواپیشگى و پرهیز از ربا دانسته است. (چون «لعلّ»، علاوه بر اینکه متعلق به «اتقوا اللّه» است; متعلق به «لا تأکلوا الرّبوآ» نیز مى باشد.) بنابراین آنجا که رباخوارى باشد، فلاح و رستگارى نیست.

۱۶- تقواى الهى، رمز پیروزى بر دشمنان دین است، نه تقویت بنیه اقتصادى به وسیله ربا* (یا ایّها الّذین امنوا لا تأکلوا الرّبوآ ... و اتّقوا اللّه لعلّکم تفلحون) برخى از مفسّران به قرینه آیات پیشین که در آن به شکست جنگ احد اشاره شده، بر آن شده اند که مراد از فلاح، پیروزى بر دشمنان است و آیه، رهنمونى است به اینکه مبادا براى تقویت بنیه نظامى، به رباخوارى که بى تقوایى است، رو آورید.

موضوعات مرتبط

• احکام:۱، ۵ حکومتى ۱۳
• اسلام: تاریخ صدر اسلام ۴
• اقتصاد: اسلامى ۱۰ ; نظام اقتصاد ۲، ۱۰ ; پایه‌هاى نظام اقتصاد ۷، ۱۱
• ایمان: اهمیّت ایمان ۷
• پیروزى: عوامل پیروزى ۱۶
• تصرفات حرام:۵
• تقوا: آثار تقوا ۱۰، ۱۶ ; اهمیّت تقوا ۱۱، ۱۲ ; تقوا ى اقتصادى ۵، ۸، ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۳ ; موانع تقوا ۹ ; نشانه هاى تقوا ۸
• جامعه: اسلامى ۷، ۸ ; عوامل رشد جامعه ۱۳
• جنگ: آثار جنگ ۶
• دشمنان:۱۶
• ربا: احکام ربا ۱، ۵ ; حرمت مال ربوى ۵
• رباخوارى: آثار رباخوارى ۹، ۱۵ ; اجتناب از رباخوارى ۸، ۱۳ ; رباخوارى در جاهلیت ۴ ; حرمت رباخوارى ۱ ; محکومیت رباخوارى ۲
• رستگارى: عوامل رستگارى ۱۲، ۱۳ ; موانع رستگارى ۱۴، ۱۵
• رشد:۱۳
• محرمات:۱، ۵
• معامله ربوى:۳، ۶