المؤمنون ٤٨

فَکَذَّبُوهُمَا فَکَانُوا مِنَ‌ الْمُهْلَکِينَ‌

کپی متن آیه
فَکَذَّبُوهُمَا فَکَانُوا مِنَ‌ الْمُهْلَکِينَ‌

ترجمه

(آری،) آنها این دو را تکذیب کردند؛ و سرانجام همگی هلاک شدند.

|در نتيجه آن دو را تكذيب كردند و از هلاك شدگان گشتند

در نتيجه، آن دو را دروغزن خواندند، پس از زمره هلاك‌شدگان گشتند.

پس موسی و هارون را تکذیب کرده و بدین سبب همه هلاک شدند.

در نتیجه هر دو را تکذیب کردند و از هلاک شدگان شدند.

آنها را تكذيب كردند و خويشتن به هلاكت افكندند.

سپس آن دو را دروغگو انگاشتند و جزو نابود شدگان گردیدند

پس آن دو را تكذيب كردند و از هلاك‌شدگان گشتند.

این بود که آن دو را تکذیب کردند و در نتیجه (در دریا غرق و) هلاک گردیدند.

نتیجه، آن دو را تکذیب کردند، پس از زمره‌ی هلاک‌شدگان بودند.

پس تکذیبشان کردند پس شدند از هلاک‌شدگان‌

So they called them liars, and thus were among those destroyed.

ترتیل:

ترجمه:

المؤمنون ٤٧	آیه ٤٨	المؤمنون ٤٩
سوره : سوره المؤمنون نزول : ٥ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الْمُهْلَکِینَ»: هلاک شوندگان.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

فَلَمَّا جَاءَهُمُ‌ الْحَقُ‌ مِنْ‌... (۰)

تفسیر

---

• آيات ۲۳ - ۵۴، سوره مؤ منون
• اشاره به عقيده بت پرستان درباره عبادت آلهه و معناى خطاب نوح عليه السلام به قوم خود: ((اعبدوا الله ...))
• افترائات و احتجاجات قوم نوح عليه السّلام در مقام انكار رسالت آنحضرت .
• و دورى گزيدن از قوم خود كه بعد از انكار و تكذيبشان محكوم به عذاب شده بودند
• اشراف و بزرگان قوم نوح عامه مردم را عليه پيامبراشان مى شورانند.
• نزول عذاب الهى و آغاز آن با صيحه اى آسمانى
• يادآورى سنت الهى : هدايت امم با ارسال رسل ، تكذيب امتها آنان را و عذاب الهى و...
• اشاره اى به رسالت موسى و هارون
• خطابى از خداوند به عموم پيامبران
• بحث روايتى (روايتى در ذيل برخى آيات گذشته )

---

• تفسیر آیات

تفسیر نور (محسن قرائتی)

---

فَكَذَّبُوهُما فَكانُوا مِنَ الْمُهْلَكِينَ «48» وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ «49»

پس آن دو پيامبر را تكذيب كردند، و از هلاك شدگان گشتند. و همانا ما به موسى كتاب (تورات) داديم، شايد (مردم به واسطه آن) هدايت شوند.

پیام ها

1- موسى و هارون، از نژاد بنى‌اسرائيل بودند. «وَ قَوْمُهُما لَنا عابِدُونَ» (با توجّه به اينكه بنى‌اسرائيل برده‌ى فرعونيان قرار گرفته بودند)

2- متكبّران به جاى مراعات منطق و معجزه، به جايگاه اجتماعى افراد نظر دارند.

سُلْطانٍ مُبِينٍ‌ ... قَوْمُهُما لَنا عابِدُونَ‌

3- نژادپرستى عامل استكبار است. «وَ قَوْمُهُما لَنا عابِدُونَ» (فرعونيان نژاد خود را برتر از بنى‌اسرائيل مى‌پنداشتند)

4- منطق انبيا، معجزه و استدلال و منطق طاغوت، استضعاف و دربند كشيدن ملّت است. «قَوْمُهُما لَنا عابِدُونَ»

5- نتيجه‌ى تكذيب حقّ، هلاكت است. «فَكَذَّبُوهُما فَكانُوا مِنَ الْمُهْلَكِينَ»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

---

فَكَذَّبُوهُما فَكانُوا مِنَ الْمُهْلَكِينَ (48)

فَكَذَّبُوهُما: پس تكذيب كردند فرعون و قوم او موسى و هارون عليهما السّلام را. فَكانُوا مِنَ الْمُهْلَكِينَ‌: پس گشتند به سبب آن تكذيب از هلاك شدگان يعنى غرق شدند در دريا.

عبرت: نتيجه تكذيب حق، هلاك شدن در دنيا و آخرت شد، و اين عبرتى است براى اهل عالم كه بيانديشند از مخالفت حضرت سبحان و تنبيه يابند از سرنگون شدن متكبران و گردنكشان به تأمل و تدبر در احوال آنان و مطالعه سر انجام شآمت خود سرى ايشان.

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

---

ثُمَّ أَرْسَلْنا مُوسى‌ وَ أَخاهُ هارُونَ بِآياتِنا وَ سُلْطانٍ مُبِينٍ (45) إِلى‌ فِرْعَوْنَ وَ مَلائِهِ فَاسْتَكْبَرُوا وَ كانُوا قَوْماً عالِينَ (46) فَقالُوا أَ نُؤْمِنُ لِبَشَرَيْنِ مِثْلِنا وَ قَوْمُهُما لَنا عابِدُونَ (47) فَكَذَّبُوهُما فَكانُوا مِنَ الْمُهْلَكِينَ (48) وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ (49)

وَ جَعَلْنَا ابْنَ مَرْيَمَ وَ أُمَّهُ آيَةً وَ آوَيْناهُما إِلى‌ رَبْوَةٍ ذاتِ قَرارٍ وَ مَعِينٍ (50) يا أَيُّهَا الرُّسُلُ كُلُوا مِنَ الطَّيِّباتِ وَ اعْمَلُوا صالِحاً إِنِّي بِما تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ (51) وَ إِنَّ هذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ أَنَا رَبُّكُمْ فَاتَّقُونِ (52)

ترجمه‌

- پس فرستاديم موسى و برادرش هارون را با نشانه‌هاى خود و حجّتى روشن‌

بسوى فرعون و جماعتش پس گردنكشى كردند و بودند گروهى متكبّران‌

پس گفتند آيا ايمان آوريم براى دو آدمى مانند خودمان با آنكه قوم آنها مرما را پرستندگانند

پس تكذيب كردند آندو را پس گشتند از هلاك شدگان‌

و هر آينه بتحقيق داديم موسى را تورية باشد كه ايشان راه يابند

و گردانيديم پسر مريم و مادر او را آيتى و جاى داديم آندو را بمكانى رفيع صاحب آرامگاه و آب جارى‌

اى پيغمبران بخوريد از پاكيزه‌ها و بكنيد كار شايسته همانا من بآنچه ميكنيد دانايم‌

و همانا اين ملّت شما است كه يك ملّت است و منم پروردگار شما پس بپرهيزيد از من.

تفسير

- خداوند متعال بعد از انبياء نامبرده و نام نبرده در آيات سابقه حضرت موسى و برادرش حضرت هارون را با آيات بيّنات و معجزات ظاهرات كه برهان واضح و دليل روشن بود بر رسالت آندو مانند عصا و يد بيضاء و ساير خوارق عادات كه در سوره اعراف و غيرها ذكر شد مبعوث فرمود بر فرعون و اعيان قومش پس تكبّر و سركشى كردند از قبول ايمان و اطاعت آندو چون مردمان متكبّر و گردن كشى بودند كه ميخواستند بزور بر مردم تفوّق پيدا كنند و گفتند بر سبيل انكار و استكبار كه آيا ايمان بياوريم بدو نفر آدمى كه مانند ما هستند در صفات بشريّت با آنكه آن دو و قومشان يعنى طائفه بنى اسرائيل تمامى مانند بندگان مطيع و فرمانبردار ما باشند يا غير آن دو از بنى اسرائيل بندگى ما را ميكنند يعنى ما را پرستش مينمودند و مينمايند چون گفته‌اند فرعون بت‌پرست بود و مردم فرعون پرست پس تكذيب نمودند آن دو را و غرق شدند بتفصيلى كه گذشت در سور سابقه و خداوند بحضرت موسى كتاب تورية را مرحمت فرمود كه بنى اسرائيل باحكام و معارف حقّه آشنا و مهتدى شوند و قرار داد حضرت عيسى و مادرش حضرت مريم را براى ولادت يكى از ديگرى بدون شوهر نشانه‌ئى از قدرت خود و معيّن كرد مأوى و منزل آن دو را در مكان مرتفعى كه داراى وسعت و صلاحيّت بود براى تمكّن و استقرار در آن و زراعت و فلاحت و بهره‌بردارى از آن چون داراى آب جارى روى زمين كه سهل التّناول است بود و ظاهرا مراد اراضى شام و بيت المقدّس باشد ولى در بعضى از روايات معتبره ربوة بنجف اشرف و كوفه و

---

جلد 3 صفحه 642

قرار بمسجد آن و معين بفرات تفسير شده و اين انعام و توسعه از خداوند اختصاص بآن دو نداشت بلكه بتمام پيغمبران هر يك در زمان خود خطاب فرمود كه بخوريد از اشياء حلال پاكيزه خوب و بجا آوريد كار شايسته خوب را و بدانيد كه من بتمام اعمال شما عالمم و بر طبق آن بشما پاداش ميدهم و اين اباحه و توسعه اختصاص بانبياء سابق الذكر يا تمام پيغمبران ندارد بلكه براى تمام مردم است و از احكام ثابته در تمام اديان حقّه است چنانچه در مجمع از پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم روايت نموده كه خدا طيّب است و قبول نميكند جز طيّبات را و او مؤمنين را امر فرموده بچيزى كه امر نموده بآن مرسلين را پس فرموده يا ايّها الرّسل كلوا من الطّيّبات و فرموده‌ يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُلُوا مِنْ طَيِّباتِ ما رَزَقْناكُمْ‌ و مؤيّد اين معنى است كه فرموده اين طريقه و ملّت و دين همه شما است كه يك طريقه و ملّت و دين است و بايد مردم متّفق بر آن باشند كه اصول آن توحيد و نبوّت و معاد و فروع آن ارتكاب محلّلات و اجتناب از محرّمات و تناول طيّبات و احتراز از خبائث است و شما همگى بندگان منيد و من پروردگار شمايم پس بايد از من بترسيد و ميان خودتان اختلاف كلمه ايجاد نكنيد و انّ بفتح و تخفيف و بدون آن نيز قرائت شده است و بعضى خطاب را متوجّه به پيغمبر ما و مخاطبه واحد را بلفظ جمع از دأب عرب دانسته‌اند و اين احتمال بجهاتى بعيد است و بعضى امّت را بمعناى جماعت گرفته‌اند يعنى اين خلق جماعت شما است كه با پيشينيان متّحد در دين است و يك امّت و جماعت حساب ميشود و اين احتمال اگر چه لفظا قريب است ولى معنا ابعد از سابق است با آنكه استعمال امّت در دين ثابت در كلام الهى است كه فرموده‌ إِنَّا وَجَدْنا آباءَنا عَلى‌ أُمَّةٍ* و مراد دين است و قمّى ره نقل فرموده كه مراد بودن بر مذهب واحد است و شمه‌ئى از بيان اين آيه و آيه بعد در اواخر سوره انبياء گذشت ..

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)

---

فَكَذَّبُوهُما فَكانُوا مِن‌َ المُهلَكِين‌َ (48)

‌پس‌ تكذيب‌ كردند فرعونيان‌ موسي‌ و هارون‌ ‌را‌ ‌پس‌ بودند ‌از‌ هلاك‌ شدگان‌، خداوند تبارك‌ و ‌تعالي‌ اولا حجت‌ ‌را‌ ‌بر‌ بندگان‌ تمام‌ ميفرمايد ‌از‌ ‌هر‌ جهت‌ ‌که‌ هيچ‌ گونه‌ راه‌ عذري‌ ‌بر‌ احدي‌ باقي‌ نماند.

(قُل‌ فَلِلّه‌ِ الحُجَّةُ البالِغَةُ) انعام‌ آيه 150 بالاخص‌ حضرت‌ موسي‌ ‌را‌ ‌که‌

جلد 13 - صفحه 407

دستور داد ‌که‌ ‌با‌ كمال‌ ملايمت‌ ‌با‌ فرعون‌ تكلم‌ كند و ‌هم‌ چنين‌ هارون‌ ‌را‌ ‌که‌ فرمود:

(فَقُولا لَه‌ُ قَولًا لَيِّناً لَعَلَّه‌ُ يَتَذَكَّرُ أَو يَخشي‌) طه‌ آيه 46 و ‌با‌ ‌آن‌ همه معجزات‌ باهرات‌ ‌به‌ علاوه‌ مدتي‌ ‌بعد‌ ‌از‌ آمدن‌ موسي‌ ‌آنها‌ ‌را‌ مهلت‌ داد و آثار عذاب‌ ‌را‌ بآنها نشان‌ داد ‌که‌ ميفرمايد:

(فَأَرسَلنا عَلَيهِم‌ُ الطُّوفان‌َ وَ الجَرادَ وَ القُمَّل‌َ وَ الضَّفادِع‌َ وَ الدَّم‌َ آيات‌ٍ مُفَصَّلات‌ٍ) اعراف‌ آيه 130 ‌حتي‌ وعده‌ دادند بموسي‌ ‌که‌ ‌اگر‌ عذاب‌ ‌از‌ ‌ما ‌بر‌ طرف‌ شد ايمان‌ مي‌آوريم‌ و بني‌ اسرائيل‌ ‌را‌ آزاد ميكنيم‌ و همراه‌ تو ميفرستيم‌ ‌مع‌ ‌ذلک‌ ‌پس‌ ‌از‌ ‌بر‌ طرف‌ شدن‌ عذاب‌ باز ايمان‌ نياوردند ‌که‌ ميفرمايد:

(وَ لَمّا وَقَع‌َ عَلَيهِم‌ُ الرِّجزُ قالُوا يا مُوسَي‌ ادع‌ُ لَنا رَبَّك‌َ بِما عَهِدَ عِندَك‌َ لَئِن‌ كَشَفت‌َ عَنَّا الرِّجزَ لَنُؤمِنَن‌َّ لَك‌َ وَ لَنُرسِلَن‌َّ مَعَك‌َ بَنِي‌ إِسرائِيل‌َ فَلَمّا كَشَفنا عَنهُم‌ُ الرِّجزَ إِلي‌ أَجَل‌ٍ هُم‌ بالِغُوه‌ُ إِذا هُم‌ يَنكُثُون‌َ) اعراف‌ آيه 131 و 132.

(فَكَذَّبُوهُما) تكذيب‌ انبياء ‌اينکه‌ آثار وخيمه‌ ‌را‌ دارد ‌که‌ ‌پس‌ ‌از‌ تكذيب‌ و تماميت‌ حجة ‌از‌ ‌هر‌ جهة.

(فَكانُوا مِن‌َ المُهلَكِين‌َ) ‌آن‌ ‌هم‌ چه‌ هلاكتي‌ ‌که‌ ‌در‌ تعقيب‌ موسي‌ و كساني‌ ‌که‌ باو ايمان‌ آورده‌ بودند ‌بر‌ آمدند ‌که‌ ‌آنها‌ ‌را‌ بقتل‌ رسانند و ‌آنها‌ فرار كردند و ‌از‌ رود نيل‌ بمعجزه موسي‌ گذشتند و اين‌ها آمدند بالتمام‌ و تماما هلاك‌ شدند بغرق‌ و تمام‌ اموال‌ و زخارف‌ ‌آنها‌ و مساكن‌ ‌آنها‌ و زيورهاي‌ ‌آنها‌ نصيب‌ بني‌ اسرائيل‌ شد و بهره‌ پيدا كردند.

408

برگزیده تفسیر نمونه

---

]

(آیه 48)- با این استدلالات واهی به مخالفت با حق برخاستند «پس موسی و هارون را تکذیب کردند و سر انجام همگی هلاک و نابود شدند» و ملک و حکومتشان بر باد رفت (فَکَذَّبُوهُما فَکانُوا مِنَ الْمُهْلَکِینَ).

---

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - تکذیب نهایى موسى و هارون(ع)، از سوى فرعون و اشراف وابسته به او (فکذّبوهما)

۲ - هلاکت و نابودى فرعون و اشراف حکومت او، در نتیجه تکذیب رسولان الهى (موسى و هارون) (فکذّبوهما فکانوا من المهلکین)

۳ - تکذیب پیامبران الهى، عامل هلاکت و زوال جوامع بشرى (فکذّبوهما فکانوا من المهلکین)

۴ - هلاکت جوامع کفرپیشه و تکذیب گر تاریخ، نتیجه عملکرد خود آنها و پس از اتمام حجت الهى بر آنان (ثمّ أرسلنا ... بأیتنا و سلطن مبین ... فکذّبوهما فکانوا من المهلکین)

موضوعات مرتبط

• اشراف فرعون: اشراف فرعون و موسى(ع) ۱; اشراف فرعون و هارون(ع) ۱; عوامل هلاکت اشراف فرعون ۲
• امتها: عوامل هلاکت امتها ۳
• انبیا: آثار تکذیب انبیا ۴; اتمام حجت با مکذبان انبیا ۴; عوامل هلاکت مکذبان انبیا ۴; کیفر تکذیب انبیا ۲،۳
• فرعون: عوامل هلاکت فرعون ۲; فرعون و موسى(ع) ۱; فرعون و هارون(ع) ۱
• کافران: اتمام حجت با کافران ۴; عوامل هلاکت کافران ۴
• کفر: آثار کفر ۴
• موسى(ع): کیفر تکذیب موسى(ع) ۲; مکذبان موسى(ع) ۱
• هارون(ع): کیفر تکذیب هارون(ع) ۲; مکذبان هارون(ع) ۱