گمنام

تفسیر:المیزان جلد۱۷ بخش۱۹: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
(Edited by QRobot)
 
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{تغییر صفحه | قبلی=تفسیر:المیزان جلد۱۷ بخش۱۸ | بعدی = تفسیر:المیزان جلد۱۷ بخش۲۰}}
__TOC__
__TOC__


خط ۵: خط ۷:
<span id='link153'><span>
<span id='link153'><span>
==آيات ۱۱۴ - ۱۳۲سوره صافات ==
==آيات ۱۱۴ - ۱۳۲سوره صافات ==
وَ لَقَدْ مَنَنَّا عَلى مُوسى وَ هَرُونَ(۱۱۴)
وَ لَقَدْ مَنَنَّا عَلى مُوسى وَ هَرُونَ(۱۱۴)
وَ نجَّيْنَهُمَا وَ قَوْمَهُمَا مِنَ الْكرْبِ الْعَظِيمِ(۱۱۵)
وَ نجَّيْنَهُمَا وَ قَوْمَهُمَا مِنَ الْكرْبِ الْعَظِيمِ(۱۱۵)
وَ نَصرْنَهُمْ فَكانُوا هُمُ الْغَلِبِينَ(۱۱۶)
وَ نَصرْنَهُمْ فَكانُوا هُمُ الْغَلِبِينَ(۱۱۶)
وَ ءَاتَيْنَهُمَا الْكِتَب الْمُستَبِينَ(۱۱۷)
وَ ءَاتَيْنَهُمَا الْكِتَب الْمُستَبِينَ(۱۱۷)
خط ۱۲: خط ۱۴:
وَ تَرَكْنَا عَلَيْهِمَا فى الاَخِرِينَ(۱۱۹)
وَ تَرَكْنَا عَلَيْهِمَا فى الاَخِرِينَ(۱۱۹)
سلَمٌ عَلى مُوسى وَ هَرُونَ(۱۲۰)
سلَمٌ عَلى مُوسى وَ هَرُونَ(۱۲۰)
إِنَّا كذَلِك نجْزِى الْمُحْسِنِينَ(۱۲۱)
إِنَّا كذَلِك نجْزِى الْمُحْسِنِينَ(۱۲۱)
إِنهُمَا مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ(۱۲۲)
إِنهُمَا مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ(۱۲۲)
وَ إِنَّ إِلْيَاس لَمِنَ الْمُرْسلِينَ(۱۲۳)
وَ إِنَّ إِلْيَاس لَمِنَ الْمُرْسلِينَ(۱۲۳)
إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَ لا تَتَّقُونَ(۱۲۴)
إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَ لا تَتَّقُونَ(۱۲۴)
أَ تَدْعُونَ بَعْلاً وَ تَذَرُونَ أَحْسنَ الخَْلِقِينَ(۱۲۵)
أَ تَدْعُونَ بَعْلاً وَ تَذَرُونَ أَحْسنَ الخَْلِقِينَ(۱۲۵)
اللَّهَ رَبَّكمْ وَ رَب ءَابَائكُمُ الاَوَّلِينَ(۱۲۶)
اللَّهَ رَبَّكمْ وَ رَب ءَابَائكُمُ الاَوَّلِينَ(۱۲۶)
فَكَذَّبُوهُ فَإِنهُمْ لَمُحْضرُونَ(۱۲۷)
فَكَذَّبُوهُ فَإِنهُمْ لَمُحْضرُونَ(۱۲۷)
إِلا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ(۱۲۸)
إِلا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ(۱۲۸)
وَ تَرَكْنَا عَلَيْهِ فى الاَخِرِينَ(۱۲۹)
وَ تَرَكْنَا عَلَيْهِ فى الاَخِرِينَ(۱۲۹)
سلَمٌ عَلى إِلْيَاسِينَ(۱۳۰)
سلَمٌ عَلى إِلْيَاسِينَ(۱۳۰)
إِنَّا كَذَلِك نجْزِى الْمُحْسِنِينَ(۱۳۱)
إِنَّا كَذَلِك نجْزِى الْمُحْسِنِينَ(۱۳۱)
إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ(۱۳۲)
إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ(۱۳۲)
ترجمه آيات  
ترجمه آيات  
و همانا ما بر موسى و هارون منت نهاديم (۱۱۴).
و همانا ما بر موسى و هارون منت نهاديم (۱۱۴).
خط ۴۹: خط ۵۱:
==بيان آيات متضمن خلاصه اى از داستان موسى و هارون عليهماالسلام و داستان الياس ودعوت اوعليه السلام ==
==بيان آيات متضمن خلاصه اى از داستان موسى و هارون عليهماالسلام و داستان الياس ودعوت اوعليه السلام ==
اين آيات خلاصه اى است از داستان موسى و هارون (عليهما السلام ) البته اشاره اى هم به داستان الياس (عليه السلام ) دارد، و نعمت ها و منت هايى را كه خداى تعالى بر آنان ارزانى داشته ، برمى شمارد، و نيز بيان مى كند كه چگونه دشمنان تكذيب گر آنان را عذاب كرد، چيزى كه هست در اين آيات جانب رحمت و بشارت بر جانب عذاب و انذار غلبه دارد.
اين آيات خلاصه اى است از داستان موسى و هارون (عليهما السلام ) البته اشاره اى هم به داستان الياس (عليه السلام ) دارد، و نعمت ها و منت هايى را كه خداى تعالى بر آنان ارزانى داشته ، برمى شمارد، و نيز بيان مى كند كه چگونه دشمنان تكذيب گر آنان را عذاب كرد، چيزى كه هست در اين آيات جانب رحمت و بشارت بر جانب عذاب و انذار غلبه دارد.
وَ لَقَدْ مَنَنَّا عَلى مُوسى وَ هَرُونَ
وَ لَقَدْ مَنَنَّا عَلى مُوسى وَ هَرُونَ
كلمه ((منت (( به معناى ((انعام (( است ، كه احتمال دارد مراد از آن ، همان نعمت هايى باشد كه بعدا درباره موسى و هارون (عليهما السلام ) و قوم آن دو مى شمارد كه چگونه از شر فرعونيان نجاتشان داده و ياريشان كرد و كتاب به سويشان نازل نمود و به سوى خود هدايتشان فرمود و امثال اينها، و در نتيجه ، جمله ((و نجيناهما...(( عطف تفسيرى همان جمله ((مننا(( خواهد بود، و تفسير مى كند كه آن منت چه بود.
كلمه ((منت (( به معناى ((انعام (( است ، كه احتمال دارد مراد از آن ، همان نعمت هايى باشد كه بعدا درباره موسى و هارون (عليهما السلام ) و قوم آن دو مى شمارد كه چگونه از شر فرعونيان نجاتشان داده و ياريشان كرد و كتاب به سويشان نازل نمود و به سوى خود هدايتشان فرمود و امثال اينها، و در نتيجه ، جمله ((و نجيناهما...(( عطف تفسيرى همان جمله ((مننا(( خواهد بود، و تفسير مى كند كه آن منت چه بود.
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۲۳۹ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۲۳۹ </center>
وَ نجَّيْنَهُمَا وَ قَوْمَهُمَا مِنَ الْكرْبِ الْعَظِيمِ
وَ نجَّيْنَهُمَا وَ قَوْمَهُمَا مِنَ الْكرْبِ الْعَظِيمِ
منظور از ((كرب عظيم (( اندوه شديدى است كه بنى اسرائيل از شر فرعون داشتند، كه آنان را ضعيف كرد و بدترين شكنجه ها را به آنان داد و بچه هايشان را مى كشت ، و زنان و دخترانشان را زنده نگه مى داشت .
منظور از ((كرب عظيم (( اندوه شديدى است كه بنى اسرائيل از شر فرعون داشتند، كه آنان را ضعيف كرد و بدترين شكنجه ها را به آنان داد و بچه هايشان را مى كشت ، و زنان و دخترانشان را زنده نگه مى داشت .
وَ نَصرْنَهُمْ فَكانُوا هُمُ الْغَلِبِينَ
وَ نَصرْنَهُمْ فَكانُوا هُمُ الْغَلِبِينَ
خط ۶۶: خط ۶۸:
كه تفسيرش گذشت .
كه تفسيرش گذشت .
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۲۴۰ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۲۴۰ </center>
وَ إِنَّ إِلْيَاس لَمِنَ الْمُرْسلِينَ
وَ إِنَّ إِلْيَاس لَمِنَ الْمُرْسلِينَ
بعضى گفته اند: ((الياس (عليه السلام ) از دودمان هارون (عليه السلام ) بوده ، و در شهر بعلبك - يكى از شهرهاى لبنان كه به مناسبت اينكه بت بعل در آنجا منصوب بوده آن را بعلبك خواندند - مبعوث شد((. و ليكن گوينده اين حرف شاهدى بر گفتار خود نياورده ، در كلام خداى تعالى هم شاهدى بر آن نيست .
بعضى گفته اند: ((الياس (عليه السلام ) از دودمان هارون (عليه السلام ) بوده ، و در شهر بعلبك - يكى از شهرهاى لبنان كه به مناسبت اينكه بت بعل در آنجا منصوب بوده آن را بعلبك خواندند - مبعوث شد((. و ليكن گوينده اين حرف شاهدى بر گفتار خود نياورده ، در كلام خداى تعالى هم شاهدى بر آن نيست .
<span id='link155'><span>
<span id='link155'><span>
==حجتى بر توحيد كه در سخن الياس عليه السلام به قوم خود، با استناد به خالقبودن خدا اقامه شده است ==
==حجتى بر توحيد كه در سخن الياس عليه السلام به قوم خود، با استناد به خالقبودن خدا اقامه شده است ==
إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَ لا تَتَّقُونَ أَ تَدْعُونَ بَعْلاً وَ تَذَرُونَ أَحْسنَ الخَْلِقِينَ ... الاَوَّلِينَ
إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَ لا تَتَّقُونَ أَ تَدْعُونَ بَعْلاً وَ تَذَرُونَ أَحْسنَ الخَْلِقِينَ ... الاَوَّلِينَ
اين قسمتى از دعوت الياس (عليه السلام ) است كه در آن قوم خود را به سوى توحيد دعوت مى كند، و به پرستش ((بعل (( - كه بتى از بت هاى آنان بوده - و نپرستيدن خدا، توبيخ مى نمايد
اين قسمتى از دعوت الياس (عليه السلام ) است كه در آن قوم خود را به سوى توحيد دعوت مى كند، و به پرستش ((بعل (( - كه بتى از بت هاى آنان بوده - و نپرستيدن خدا، توبيخ مى نمايد
و كلام آن جناب علاوه بر اينكه توبيخ و سرزنش مشركين است ، مشتمل بر حجتى كامل بر مساءله توحيد نيز هست ؛ چون در جمله ((تذرون احسن الخالقين ربكم و رب آبائكم الاولين (( مردم را نخست سرزنش ‍ مى كند كه چرا ((اءحسن الخالقين (( را نمى پرستيد؟ و خلقت و ايجاد همان طور كه به ذوات موجودات متعلق است ، به نظام جارى در آنها نيز متعلق است كه آن را تدبير مى ناميم . پس همان طور كه خدا خالق است مدبر نيز هست و همان طور كه خلقت مستند به او است تدبير نيز مستند به او است و جمله ((اللّه ربكم (( بعد از ستايش به جمله ((احسن الخالقين (( اشاره به همين مساءله تدبير است .
و كلام آن جناب علاوه بر اينكه توبيخ و سرزنش مشركين است ، مشتمل بر حجتى كامل بر مساءله توحيد نيز هست ؛ چون در جمله ((تذرون احسن الخالقين ربكم و رب آبائكم الاولين (( مردم را نخست سرزنش ‍ مى كند كه چرا ((اءحسن الخالقين (( را نمى پرستيد؟ و خلقت و ايجاد همان طور كه به ذوات موجودات متعلق است ، به نظام جارى در آنها نيز متعلق است كه آن را تدبير مى ناميم . پس همان طور كه خدا خالق است مدبر نيز هست و همان طور كه خلقت مستند به او است تدبير نيز مستند به او است و جمله ((اللّه ربكم (( بعد از ستايش به جمله ((احسن الخالقين (( اشاره به همين مساءله تدبير است .
خط ۷۶: خط ۷۸:
((فكذبوه فانهم لمحضرون ((
((فكذبوه فانهم لمحضرون ((
كلمه ((محضرون (( به اين معنا است كه : تكذيب كنندگان مبعوث مى شوند تا براى عذاب احضار شوند، و در سابق هم گفتيم كه كلمه ((احضار(( هر جا به طور مطلق بيايد، به معناى احضار براى شر و عذاب است .
كلمه ((محضرون (( به اين معنا است كه : تكذيب كنندگان مبعوث مى شوند تا براى عذاب احضار شوند، و در سابق هم گفتيم كه كلمه ((احضار(( هر جا به طور مطلق بيايد، به معناى احضار براى شر و عذاب است .
إِلا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ
إِلا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ
احضار اين جمله دليل بر آن است كه در قوم ((الياس (( جمعى از مخلصين بوده اند.
احضار اين جمله دليل بر آن است كه در قوم ((الياس (( جمعى از مخلصين بوده اند.
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۲۴۱ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۲۴۱ </center>
خط ۱۱۵: خط ۱۱۷:
<span id='link158'><span>
<span id='link158'><span>
==آيات ۱۳۳ - ۱۴۸ سوره صافات ==
==آيات ۱۳۳ - ۱۴۸ سوره صافات ==
وَ إِنَّ لُوطاً لَّمِنَ الْمُرْسلِينَ(۱۳۳)
وَ إِنَّ لُوطاً لَّمِنَ الْمُرْسلِينَ(۱۳۳)
إِذْ نجَّيْنَهُ وَ أَهْلَهُ أَجْمَعِينَ(۱۳۴)
إِذْ نجَّيْنَهُ وَ أَهْلَهُ أَجْمَعِينَ(۱۳۴)
إِلا عجُوزاً فى الْغَبرِينَ(۱۳۵)
إِلا عجُوزاً فى الْغَبرِينَ(۱۳۵)
ثُمَّ دَمَّرْنَا الاَخَرِينَ(۱۳۶)
ثُمَّ دَمَّرْنَا الاَخَرِينَ(۱۳۶)
وَ إِنَّكمْ لَتَمُرُّونَ عَلَيهِم مُّصبِحِينَ(۱۳۷)
وَ إِنَّكمْ لَتَمُرُّونَ عَلَيهِم مُّصبِحِينَ(۱۳۷)
وَ بِالَّيْلِ أَ فَلا تَعْقِلُونَ(۱۳۸)
وَ بِالَّيْلِ أَ فَلا تَعْقِلُونَ(۱۳۸)
وَ إِنَّ يُونُس لَمِنَ الْمُرْسلِينَ(۱۳۹)
وَ إِنَّ يُونُس لَمِنَ الْمُرْسلِينَ(۱۳۹)
إِذْ أَبَقَ إِلى الْفُلْكِ الْمَشحُونِ(۱۴۰)
إِذْ أَبَقَ إِلى الْفُلْكِ الْمَشحُونِ(۱۴۰)
فَساهَمَ فَكانَ مِنَ الْمُدْحَضِينَ(۱۴۱)
فَساهَمَ فَكانَ مِنَ الْمُدْحَضِينَ(۱۴۱)
فَالْتَقَمَهُ الحُْوت وَ هُوَ مُلِيمٌ(۱۴۲)
فَالْتَقَمَهُ الحُْوت وَ هُوَ مُلِيمٌ(۱۴۲)
فَلَوْ لا أَنَّهُ كانَ مِنَ الْمُسبِّحِينَ(۱۴۳)
فَلَوْ لا أَنَّهُ كانَ مِنَ الْمُسبِّحِينَ(۱۴۳)
لَلَبِث فى بَطنِهِ إِلى يَوْمِ يُبْعَثُونَ(۱۴۴)
لَلَبِث فى بَطنِهِ إِلى يَوْمِ يُبْعَثُونَ(۱۴۴)
فَنَبَذْنَهُ بِالْعَرَاءِ وَ هُوَ سقِيمٌ(۱۴۵)
فَنَبَذْنَهُ بِالْعَرَاءِ وَ هُوَ سقِيمٌ(۱۴۵)
وَ أَنبَتْنَا عَلَيْهِ شجَرَةً مِّن يَقْطِينٍ(۱۴۶)
وَ أَنبَتْنَا عَلَيْهِ شجَرَةً مِّن يَقْطِينٍ(۱۴۶)
وَ أَرْسلْنَهُ إِلى مِائَةِ أَلْفٍ أَوْ يَزِيدُونَ(۱۴۷)
وَ أَرْسلْنَهُ إِلى مِائَةِ أَلْفٍ أَوْ يَزِيدُونَ(۱۴۷)
فَئَامَنُوا فَمَتَّعْنَهُمْ إِلى حِينٍ(۱۴۸)
فَئَامَنُوا فَمَتَّعْنَهُمْ إِلى حِينٍ(۱۴۸)
ترجمه آيات  
ترجمه آيات  
و همانا لوط از مرسلين بود (۱۳۳).
و همانا لوط از مرسلين بود (۱۳۳).
خط ۱۵۱: خط ۱۵۳:
بيان آيات  
بيان آيات  
اين آيات خلاصه اى است از داستان لوط (عليه السلام ) و سپس يونس ‍ (عليه السلام ) كه خدا او را مبتلا كرد به شكم ماهى ، به كيفر اينكه در هنگام مرتفع شدن عذاب - كه مقدمات نزولش رسيده بود - از قوم خود اعراض كرد.
اين آيات خلاصه اى است از داستان لوط (عليه السلام ) و سپس يونس ‍ (عليه السلام ) كه خدا او را مبتلا كرد به شكم ماهى ، به كيفر اينكه در هنگام مرتفع شدن عذاب - كه مقدمات نزولش رسيده بود - از قوم خود اعراض كرد.
وَ إِنَّ لُوطاً لَّمِنَ الْمُرْسلِينَ إِذْ نجَّيْنَهُ وَ أَهْلَهُ أَجْمَعِينَ
وَ إِنَّ لُوطاً لَّمِنَ الْمُرْسلِينَ إِذْ نجَّيْنَهُ وَ أَهْلَهُ أَجْمَعِينَ
منظور از نجات لوط و خاندانش ، نجات او از عذابى است كه بر قوم لوط نازل شد، و آن - به طورى كه در قرآن آمده - اين بود كه از آسمان سنگريزه ((سجيل (( بر آنان باريد، و زمين هم دهان باز كرده و همه را در خود فرو برد.
منظور از نجات لوط و خاندانش ، نجات او از عذابى است كه بر قوم لوط نازل شد، و آن - به طورى كه در قرآن آمده - اين بود كه از آسمان سنگريزه ((سجيل (( بر آنان باريد، و زمين هم دهان باز كرده و همه را در خود فرو برد.
إِلا عجُوزاً فى الْغَبرِينَ
إِلا عجُوزاً فى الْغَبرِينَ
يعنى مگر پيرزنى كه در ميان باقى ماندگان در عذاب باقى ماند و هلاك شد و آن پير زن همان همسر لوط بود.
يعنى مگر پيرزنى كه در ميان باقى ماندگان در عذاب باقى ماند و هلاك شد و آن پير زن همان همسر لوط بود.
ثُمَّ دَمَّرْنَا الاَخَرِينَ
ثُمَّ دَمَّرْنَا الاَخَرِينَ
كلمه ((دمرنا(( از مصدر ((تدمير(( است كه به معناى هلاك كردن است . و منظور از كلمه آخرين همان قوم لوط (عليه السلام ) است كه آن جناب به عنوان رسول به سويشان فرستاده شده بود.
كلمه ((دمرنا(( از مصدر ((تدمير(( است كه به معناى هلاك كردن است . و منظور از كلمه آخرين همان قوم لوط (عليه السلام ) است كه آن جناب به عنوان رسول به سويشان فرستاده شده بود.
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۲۴۷ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۲۴۷ </center>
وَ إِنَّكمْ لَتَمُرُّونَ عَلَيهِم مُّصبِحِينَ وَ بِالَّيْلِ أَ فَلا تَعْقِلُونَ
وَ إِنَّكمْ لَتَمُرُّونَ عَلَيهِم مُّصبِحِينَ وَ بِالَّيْلِ أَ فَلا تَعْقِلُونَ
يعنى و شما همواره صبح و شام از سرزمين آنان عبور مى كنيد، چون مردم لوط در سرزمينى وسط شام و حجاز زندگى مى كردند، و منظور از ((عبور كردن در صبح و شام ((، عبور كردن از خرابه هاى آن ديار است . و - به طورى كه مى گويند - امروز آن خرابه ها زير آب رفته است .
يعنى و شما همواره صبح و شام از سرزمين آنان عبور مى كنيد، چون مردم لوط در سرزمينى وسط شام و حجاز زندگى مى كردند، و منظور از ((عبور كردن در صبح و شام ((، عبور كردن از خرابه هاى آن ديار است . و - به طورى كه مى گويند - امروز آن خرابه ها زير آب رفته است .
<span id='link159'><span>
<span id='link159'><span>
==مراد از اينكه فرمود: يونس به سوى كشتى فرار كرد اذا ابق الى الفلك المشحون ==
==مراد از اينكه فرمود: يونس به سوى كشتى فرار كرد اذا ابق الى الفلك المشحون ==
وَ إِنَّ يُونُس لَمِنَ الْمُرْسلِينَ إِذْ أَبَقَ إِلى الْفُلْكِ الْمَشحُونِ
وَ إِنَّ يُونُس لَمِنَ الْمُرْسلِينَ إِذْ أَبَقَ إِلى الْفُلْكِ الْمَشحُونِ
يعنى و يونس نيز از پيامبران بود كه به سوى كشتى فرار كرد، با اينكه كشتى ظرفيت سوار شدن او را نداشت و ((اباق (( به معناى فرار كردن عبد از مولايش ميباشد...
يعنى و يونس نيز از پيامبران بود كه به سوى كشتى فرار كرد، با اينكه كشتى ظرفيت سوار شدن او را نداشت و ((اباق (( به معناى فرار كردن عبد از مولايش ميباشد...
مراد از فرار كردن او به طرف كشتى اين است كه او از بين قوم خود بيرون آمد و از آنان اعراض كرد. و آن جناب هر چند در اين عمل خود خدا را نافرمانى نكرد، و قبلا هم خدا او را از چنين كارى نهى نكرده بود، و ليكن اين عمل شباهتى تام بفرار يك خدمتگزار از خدمت مولى داشت ، و به همين جهت خداى تعالى او را به كيفر اين عمل بگرفت كه شرح بيشتر داستانش در تفسير آيه ((و ذا النون اذ ذهب مغاضبا فظن ان لن نقدر عليه (( گذشت .
مراد از فرار كردن او به طرف كشتى اين است كه او از بين قوم خود بيرون آمد و از آنان اعراض كرد. و آن جناب هر چند در اين عمل خود خدا را نافرمانى نكرد، و قبلا هم خدا او را از چنين كارى نهى نكرده بود، و ليكن اين عمل شباهتى تام بفرار يك خدمتگزار از خدمت مولى داشت ، و به همين جهت خداى تعالى او را به كيفر اين عمل بگرفت كه شرح بيشتر داستانش در تفسير آيه ((و ذا النون اذ ذهب مغاضبا فظن ان لن نقدر عليه (( گذشت .
فَساهَمَ فَكانَ مِنَ الْمُدْحَضِينَ
فَساهَمَ فَكانَ مِنَ الْمُدْحَضِينَ
كلمه ((ساهم (( ماضى از باب مساهمه است كه به معناى قرعه كشى است . و كلمه ((مدحضين (( اسم مفعول از ((ادحاض (( است كه به معناى غالب آمدن است و معناى آيه اين است كه : در كشتى قرعه انداختند و يونس از مغلوبين شد، و جريان بدين قرار بود كه نهنگى بر سر راه كشتى درآمد و كشتى را متلاطم كرد و چون سنگين بود خطر غرق همگى را تهديد كرد، ناگزير شدند از كسانى كه در كشتى بودند شخصى را در آب بيندازند، تا نهنگ او را ببلعد، و از سر راه كشتى به كنارى رود قرعه انداختند به نام يونس (عليه السلام ) اصابت كرد به ناچار او را به دهان نهنگ سپردند و نهنگ آن جناب را ببلعيد.
كلمه ((ساهم (( ماضى از باب مساهمه است كه به معناى قرعه كشى است . و كلمه ((مدحضين (( اسم مفعول از ((ادحاض (( است كه به معناى غالب آمدن است و معناى آيه اين است كه : در كشتى قرعه انداختند و يونس از مغلوبين شد، و جريان بدين قرار بود كه نهنگى بر سر راه كشتى درآمد و كشتى را متلاطم كرد و چون سنگين بود خطر غرق همگى را تهديد كرد، ناگزير شدند از كسانى كه در كشتى بودند شخصى را در آب بيندازند، تا نهنگ او را ببلعد، و از سر راه كشتى به كنارى رود قرعه انداختند به نام يونس (عليه السلام ) اصابت كرد به ناچار او را به دهان نهنگ سپردند و نهنگ آن جناب را ببلعيد.
فَالْتَقَمَهُ الحُْوت وَ هُوَ مُلِيمٌ
فَالْتَقَمَهُ الحُْوت وَ هُوَ مُلِيمٌ
ماهى او را لقمه اى كرد، در حالى كه او ملامت زده بود. كلمه ((التقام (( به معناى ابتلاع و بلعيدن است . و كلمه ((مليم (( اسم فاعل از ((لام (( است ، كه به معناى داخل شدن در ملامت است ، مانند احرام كه به معناى داخل شدن در حرم است ، و ممكن است معناى كلمه اين باشد كه يونس داراى ملامت شد.
ماهى او را لقمه اى كرد، در حالى كه او ملامت زده بود. كلمه ((التقام (( به معناى ابتلاع و بلعيدن است . و كلمه ((مليم (( اسم فاعل از ((لام (( است ، كه به معناى داخل شدن در ملامت است ، مانند احرام كه به معناى داخل شدن در حرم است ، و ممكن است معناى كلمه اين باشد كه يونس داراى ملامت شد.
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۲۴۸ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۲۴۸ </center>
<span id='link160'><span>
<span id='link160'><span>
==معناى اينكه فرمود: اگر نبود اينكه يونس از سجين بود تا روز بعثت در شكم ماهى مىماند ==
==معناى اينكه فرمود: اگر نبود اينكه يونس از سجين بود تا روز بعثت در شكم ماهى مىماند ==
فَلَوْ لا أَنَّهُ كانَ مِنَ الْمُسبِّحِينَ لَلَبِث فى بَطنِهِ إِلى يَوْمِ يُبْعَثُونَ
فَلَوْ لا أَنَّهُ كانَ مِنَ الْمُسبِّحِينَ لَلَبِث فى بَطنِهِ إِلى يَوْمِ يُبْعَثُونَ
اين آيه شريفه يونس را جزو تسبيح كنندگان شمرده و معلوم است مسبح كسى را گويند كه مكرر و به طور دائم تسبيح مى گويد به طورى كه اين عمل صفت وى شده باشد. از اين مى فهميم كه آن جناب مدتى طولانى كارش تسبيح بوده .
اين آيه شريفه يونس را جزو تسبيح كنندگان شمرده و معلوم است مسبح كسى را گويند كه مكرر و به طور دائم تسبيح مى گويد به طورى كه اين عمل صفت وى شده باشد. از اين مى فهميم كه آن جناب مدتى طولانى كارش تسبيح بوده .
بعضى گفته اند: ((قبل از رفتن در شكم ماهى تسبيح مى گفته ((.
بعضى گفته اند: ((قبل از رفتن در شكم ماهى تسبيح مى گفته ((.
خط ۱۹۰: خط ۱۹۲:
كلمه ((نبذ(( به معناى دور انداختن چيزى است . كلمه ((عراء(( به معناى محلى روباز است ، كه ديوار و حايلى ديگر در آن نباشد و چيزى كه انسان در زير سايهاش قرار گيرد نداشته باشد، نه سقفى و نه خيمه اى و نه درختى .
كلمه ((نبذ(( به معناى دور انداختن چيزى است . كلمه ((عراء(( به معناى محلى روباز است ، كه ديوار و حايلى ديگر در آن نباشد و چيزى كه انسان در زير سايهاش قرار گيرد نداشته باشد، نه سقفى و نه خيمه اى و نه درختى .
و معناى جمله - آنطور كه از سياق برمى آيد - اين است كه : يونس در شكم ماهى از تسبيح گويان شد و در نتيجه ما او را از شكم ماهى بيرون انداختيم و در بيرون دريا در زمينى كه نه سايه داشت و نه سقف ، پرت كرديم ، در حالى كه بيمار بود، و سايه اى هم نبود كه به آنجا برود.
و معناى جمله - آنطور كه از سياق برمى آيد - اين است كه : يونس در شكم ماهى از تسبيح گويان شد و در نتيجه ما او را از شكم ماهى بيرون انداختيم و در بيرون دريا در زمينى كه نه سايه داشت و نه سقف ، پرت كرديم ، در حالى كه بيمار بود، و سايه اى هم نبود كه به آنجا برود.
وَ أَنبَتْنَا عَلَيْهِ شجَرَةً مِّن يَقْطِينٍ
وَ أَنبَتْنَا عَلَيْهِ شجَرَةً مِّن يَقْطِينٍ
كلمه ((يقطين (( به معناى نوعى از كدو است كه برگهاى پهن و مدور دارد، و خدا اين بوته را رويانيد تا برگهايش بر بدن او سايه بيفكند.
كلمه ((يقطين (( به معناى نوعى از كدو است كه برگهاى پهن و مدور دارد، و خدا اين بوته را رويانيد تا برگهايش بر بدن او سايه بيفكند.
وَ أَرْسلْنَهُ إِلى مِائَةِ أَلْفٍ أَوْ يَزِيدُونَ
وَ أَرْسلْنَهُ إِلى مِائَةِ أَلْفٍ أَوْ يَزِيدُونَ
كلمه ((او(( در اينجا به معناى ترديد نيست ؛ چون خداى تعالى در عدد آن جمعيت ترديد ندارد، بلكه به معناى ترقى است ، و معنا چنين است كه : ما او را به رسم پيامبرى به سوى مردمى فرستاديم كه عددشان صد هزار و بلكه بيشتر بود. و منظور از اين مردم اهل ((نينوى (( است .
كلمه ((او(( در اينجا به معناى ترديد نيست ؛ چون خداى تعالى در عدد آن جمعيت ترديد ندارد، بلكه به معناى ترقى است ، و معنا چنين است كه : ما او را به رسم پيامبرى به سوى مردمى فرستاديم كه عددشان صد هزار و بلكه بيشتر بود. و منظور از اين مردم اهل ((نينوى (( است .
فَئَامَنُوا فَمَتَّعْنَهُمْ إِلى حِينٍ
فَئَامَنُوا فَمَتَّعْنَهُمْ إِلى حِينٍ
يعنى اين قوم به وى ايمان آوردند و ما ايشان را به آن عذابى كه قبلا به ايشان نزديك شده بود هلاك نكرديم ، و آنان را از نعمت حيات و بقاء برخوردار كرديم كه تا فرا رسيدن اجلشان زندگى كنند.
يعنى اين قوم به وى ايمان آوردند و ما ايشان را به آن عذابى كه قبلا به ايشان نزديك شده بود هلاك نكرديم ، و آنان را از نعمت حيات و بقاء برخوردار كرديم كه تا فرا رسيدن اجلشان زندگى كنند.
و اين آيه شريفه در اين اشعارش كه عذاب از قوم يونس برداشته شد، اشاره دارد به آيه ((فلولا كانت قرية آمنت فنفعها ايمانها الا قوم يونس ‍ لما امنوا كشفنا عنهم عذاب الخزى فى الحيوة الدنيا و متعناهم الى حين ((.
و اين آيه شريفه در اين اشعارش كه عذاب از قوم يونس برداشته شد، اشاره دارد به آيه ((فلولا كانت قرية آمنت فنفعها ايمانها الا قوم يونس ‍ لما امنوا كشفنا عنهم عذاب الخزى فى الحيوة الدنيا و متعناهم الى حين ((.
خط ۲۰۳: خط ۲۰۵:
علاوه بر اين آيه شريفه ((و ذا النون اذ ذهب مغاضبا(( و آيه شريفه ((و لا تكن كصاحب الحوت اذ نادى و هو مكظوم (( با گفتار آن مفسر هيچ سازشى ندارد و همچنين آيه ((الا قوم يونس لما آمنوا كشفنا عنهم عذاب الخزى فى الحيوة الدنيا((، چون كشف عذاب در جايى اطلاق مى شود كه عذاب يا واقع شده باشد، و يا مشرف به وقوع باشد.
علاوه بر اين آيه شريفه ((و ذا النون اذ ذهب مغاضبا(( و آيه شريفه ((و لا تكن كصاحب الحوت اذ نادى و هو مكظوم (( با گفتار آن مفسر هيچ سازشى ندارد و همچنين آيه ((الا قوم يونس لما آمنوا كشفنا عنهم عذاب الخزى فى الحيوة الدنيا((، چون كشف عذاب در جايى اطلاق مى شود كه عذاب يا واقع شده باشد، و يا مشرف به وقوع باشد.


{{تغییر صفحه | قبلی=تفسیر:المیزان جلد۱۷ بخش۱۸ | بعدی = تفسیر:المیزان جلد۱۷ بخش۲۰}}


[[رده:تفسیر المیزان]]
[[رده:تفسیر المیزان]]
۸٬۹۳۳

ویرایش