ریشه سعى

از الکتاب
(تغییرمسیر از ریشه سعى‌)

تکرار در قرآن: ۳۰(بار)

لیست کلمات مشتق شده


در حال بارگیری...


قاموس قرآن

تند رفتن. كوشش. راغب گويد: سعى مشى سريع است كه به حد دويدن نيست و به طور استعاره به جديّت در كار اطلاق مى‏شود خير باشد يا شرّ. طبرسى آن را تند رفتن و دويدن و كسب... و قاموس قصد، عمل، رفتن و دويدن معنى مى‏كند. معناى اولى همان تند رفتن است . در قرآن مجيد به معنى تند رفتن و دويدن و به معنى تلاش و كوشش به كار رفته است [قصص:20]، [يس:20]. مردى از آخر شهر شتابان يا در حاليكه مى‏دويد، آمد. [طه:20]. عصا را انداخت ناگهان آن مارى بود كه تند حركت مى‏كرد [تحريم:8]. نورشان در پيش رو و طرف راستشان به تندى مى‏رود. سعى در اين آيات به معنى به شتاب رفتن است. * [اسراء:19]. يعنى: هر كه آخرت را بخواهد و كوشش مخصوص آن را انجام دهد و ايمان داشته باشد كوشش و تلاش آنها پاداش داده خواهد شد. سعى در اين آيه و نظير آن به معنى تلاش و عمل است . * [صافات:102]. يعنى چون به حدّ كوشش با پدر رسيد و توانست در رفع حوائج تلاش بكند گفت: اى پسرك من در خواب مى‏بينم كه تو را سر مى‏برم. * [نجم:39-41]. انسان مالك حقيقى سعى و تلاش خويش است اعمّ از آنكه خير باشد يا شرّ و سعى و تلاش او در روز قيامت مشهود خواهد بود [زلزله:7-8]. و انسان با عمل خود جزاء تمام داده خواهد شد. به نظر مى‏آيد مراد از آيه شريفه آخرت است ولى آن را اعمّ نيز مى‏شود دانست. در اين صورت مطالب زير از آن بدست مى‏آيد: 1- آنانكه از ديگران كار مى‏كشند و مزد نمى‏دهند ويا مزد كم مى‏دهند ظالم و ستمكاراند كه ملك حقيقى ديگران را سلب كرده‏اند كه مر كس به سعى خود مالك است. 2- هر كس در مقابل تلاش و كوشش حق استفاده و ارتزاق دارد زيرا كه انسان فقط به سعى خويش مالك است كسى كه بى تلاش مى‏خورد حرام خوار است و هر كس در خور توانايى خود و لو با اعمال فكر باشد بايد كار كند رباخوار حرامخوار است كه تلاش ديگران را مى‏خورد. ولى آنكه مطلقاً از تلاش عاجز باشد اين شخص به عنوان فقير و محتاج از زكوة و غيره مى‏تواند بخورد و او را از رنج و تلاش ديگران مى‏خورد و اين محذورى ندارد كه «ما جَعَلَ اللّهُ عَلَيْكُمْ فى الدّينِ مِنْ حَرَجٍ». سعى انسان ديدنى است. اين همه آثار و ابنيه و وسائل زندگى همه سعى و تلاش آدميان است كه بدين صورت ديده مى‏شوند و بشر با سعى و تلاش خود پاداش يا كيفر داده مى‏شود. اگر گوئى راجع به شفاعت و اعمال زندگان كه درباره مردگان انجام مى‏دهند و آنها بهره مى‏برند چه مى‏گوئيد؟ گوئيم: آنها هم نوعى تلاش اند كه در نتيجه ايمان در دنيا مستحق شفاهت اخروى مى‏گردند و در اثر سعى و تلاشى كه درباره بازماندگان كرده‏اند از خيرات و احسان آنها بهره‏مند مى‏گردند .

ریشه‌های نزدیک مکانی

کلمات مشتق شده در قرآن

کلمه تعداد تکرار در قرآن
سَعَى‌ ۵
سَعْياً ۱
يَسْعَوْنَ‌ ۳
سَعْيَهَا ۱
سَعْيُهُمْ‌ ۲
تَسْعَى‌ ۳
لِسَعْيِهِ‌ ۱
سَعَوْا ۲
يَسْعَى‌ ۶
السَّعْيَ‌ ۱
سَعْيَهُ‌ ۱
فَاسْعَوْا ۱
سَعْيُکُمْ‌ ۱
لِسَعْيِهَا ۱
سَعْيَکُمْ‌ ۱

ریشه‌های مرتبط