روایت:الکافی جلد ۸ ش ۲۹

از الکتاب


آدرس: الكافي، جلد ۸، كِتَابُ الرَّوْضَة

حدثني محمد بن يحيي عن احمد بن محمد بن عيسي و علي بن ابراهيم عن ابيه جميعا عن الحسن بن محبوب عن عبد الله بن غالب الاسدي عن ابيه عن سعيد بن المسيب قال :

كَانَ‏ عَلِيُّ بْنُ اَلْحُسَيْنِ ع‏ يَعِظُ اَلنَّاسَ وَ يُزَهِّدُهُمْ فِي اَلدُّنْيَا وَ يُرَغِّبُهُمْ فِي أَعْمَالِ اَلْآخِرَةِ بِهَذَا اَلْكَلاَمِ فِي كُلِّ جُمُعَةٍ فِي‏ مَسْجِدِ رَسُولِ اَللَّهِ ص‏ وَ حُفِظَ عَنْهُ وَ كُتِبَ كَانَ يَقُولُ أَيُّهَا اَلنَّاسُ اِتَّقُوا اَللَّهَ وَ اِعْلَمُوا أَنَّكُمْ‏ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ‏ فَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ‏ مََا عَمِلَتْ‏ فِي هَذِهِ اَلدُّنْيَا مِنْ خَيْرٍ مُحْضَراً وَ مََا عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَيْنَهََا وَ بَيْنَهُ أَمَداً بَعِيداً وَ يُحَذِّرُكُمُ اَللََّهُ نَفْسَهُ‏ وَيْحَكَ يَا اِبْنَ آدَمَ اَلْغَافِلَ وَ لَيْسَ بِمَغْفُولٍ عَنْهُ يَا اِبْنَ آدَمَ إِنَّ أَجَلَكَ أَسْرَعُ شَيْ‏ءٍ إِلَيْكَ قَدْ أَقْبَلَ نَحْوَكَ حَثِيثاً يَطْلُبُكَ وَ يُوشِكُ أَنْ يُدْرِكَكَ وَ كَأَنْ قَدْ أَوْفَيْتَ‏ أَجَلَكَ وَ قَبَضَ اَلْمَلَكُ رُوحَكَ وَ صِرْتَ إِلَى قَبْرِكَ وَحِيداً فَرَدَّ إِلَيْكَ فِيهِ‏ رُوحَكَ وَ اِقْتَحَمَ‏ عَلَيْكَ فِيهِ مَلَكَانِ نَاكِرٌ وَ نَكِيرٌ لِمُسَاءَلَتِكَ وَ شَدِيدِ اِمْتِحَانِكَ أَلاَ وَ إِنَّ أَوَّلَ مَا يَسْأَلاَنِكَ عَنْ رَبِّكَ اَلَّذِي كُنْتَ تَعْبُدُهُ وَ عَنْ نَبِيِّكَ اَلَّذِي أُرْسِلَ إِلَيْكَ و عَنْ دِينِكَ اَلَّذِي كُنْتَ تَدِينُ بِهِ وَ عَنْ كِتَابِكَ اَلَّذِي كُنْتَ تَتْلُوهُ وَ عَنْ إِمَامِكَ اَلَّذِي كُنْتَ تَتَوَلاَّهُ ثُمَّ عَنْ عُمُرِكَ فِيمَا كُنْتَ أَفْنَيْتَهُ وَ مَالِكَ مِنْ أَيْنَ اِكْتَسَبْتَهُ وَ فِيمَا أَنْتَ أَنْفَقْتَهُ فَخُذْ حِذْرَكَ وَ اُنْظُرْ لِنَفْسِكَ‏ وَ أَعِدَّ اَلْجَوَابَ قَبْلَ اَلاِمْتِحَانِ وَ اَلْمُسَاءَلَةِ وَ اَلاِخْتِبَارِ فَإِنْ تَكُ مُؤْمِناً عَارِفاً بِدِينِكَ مُتَّبِعاً لِلصَّادِقِينَ مُوَالِياً لِأَوْلِيَاءِ اَللَّهِ لَقَّاكَ اَللَّهُ حُجَّتَكَ وَ أَنْطَقَ لِسَانَكَ بِالصَّوَابِ وَ أَحْسَنْتَ اَلْجَوَابَ‏ وَ بُشِّرْتَ بِالرِّضْوَانِ‏ وَ اَلْجَنَّةِ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ اِسْتَقْبَلَتْكَ اَلْمَلاَئِكَةُ بِالرَّوْحِ وَ اَلرَّيْحَانِ وَ إِنْ لَمْ تَكُنْ كَذَلِكَ تَلَجْلَجَ لِسَانُكَ وَ دَحَضَتْ حُجَّتُكَ وَ عَيِيتَ عَنِ اَلْجَوَابِ وَ بُشِّرْتَ‏ بِالنَّارِ وَ اِسْتَقْبَلَتْكَ مَلاَئِكَةُ اَلْعَذَابِ بِنُزُلٍ مِنْ حَمِيمٍ وَ تَصْلِيَةِ جَحِيمٍ وَ اِعْلَمْ يَا اِبْنَ آدَمَ أَنَّ مِنْ وَرَاءِ هَذَا أَعْظَمَ وَ أَفْظَعَ وَ أَوْجَعَ لِلْقُلُوبِ‏ يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ ذََلِكَ يَوْمٌ مَجْمُوعٌ لَهُ اَلنََّاسُ وَ ذََلِكَ يَوْمٌ مَشْهُودٌ يَجْمَعُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِيهِ‏ اَلْأَوَّلِينَ وَ اَلْآخِرِينَ ذَلِكَ يَوْمٌ‏ يُنْفَخُ فِي اَلصُّورِ وَ تُبَعْثَرُ فِيهِ اَلْقُبُورُ وَ ذَلِكَ يَوْمُ اَلْآزِفَةِ إِذِ اَلْقُلُوبُ لَدَى اَلْحَنََاجِرِ كََاظِمِينَ‏ وَ ذَلِكَ يَوْمٌ لاَ تُقَالُ فِيهِ عَثْرَةٌ وَ لاَ يُؤْخَذُ مِنْ أَحَدٍ فِدْيَةٌ وَ لاَ تُقْبَلُ مِنْ أَحَدٍ مَعْذِرَةٌ وَ لاَ لِأَحَدٍ فِيهِ مُسْتَقْبَلُ تَوْبَةٍ لَيْسَ إِلاَّ اَلْجَزَاءَ بِالْحَسَنَاتِ وَ اَلْجَزَاءَ بِالسَّيِّئَاتِ فَمَنْ كَانَ مِنَ‏ اَلْمُؤْمِنِينَ عَمِلَ فِي هَذِهِ اَلدُّنْيَا مِثْقَالَ ذَرَّةٍ مِنْ خَيْرٍ وَجَدَهُ وَ مَنْ كَانَ مِنَ اَلْمُؤْمِنِينَ عَمِلَ فِي هَذِهِ اَلدُّنْيَا مِثْقَالَ ذَرَّةٍ مِنْ شَرٍّ وَجَدَهُ فَاحْذَرُوا أَيُّهَا اَلنَّاسُ مِنَ اَلذُّنُوبِ وَ اَلْمَعَاصِي مَا قَدْ نَهَاكُمُ‏ اَللَّهُ عَنْهَا وَ حَذَّرَكُمُوهَا فِي‏ كِتَابِهِ‏ اَلصَّادِقِ وَ اَلْبَيَانِ اَلنَّاطِقِ وَ لاَ تَأْمَنُوا مَكْرَ اَللَّهِ‏ وَ تَحْذِيرَهُ وَ تَهْدِيدَهُ عِنْدَ مَا يَدْعُوكُمُ اَلشَّيْطَانُ اَللَّعِينُ إِلَيْهِ مِنْ عَاجِلِ اَلشَّهَوَاتِ وَ اَللَّذَّاتِ فِي هَذِهِ اَلدُّنْيَا فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ‏ إِنَّ اَلَّذِينَ اِتَّقَوْا إِذََا مَسَّهُمْ طََائِفٌ مِنَ اَلشَّيْطََانِ تَذَكَّرُوا فَإِذََا هُمْ مُبْصِرُونَ‏ وَ أَشْعِرُوا قُلُوبَكُمْ خَوْفَ اَللَّهِ وَ تَذَكَّرُوا مَا قَدْ وَعَدَكُمُ اَللَّهُ فِي مَرْجِعِكُمْ إِلَيْهِ مِنْ حُسْنِ ثَوَابِهِ كَمَا قَدْ خَوَّفَكُمْ مِنْ شَدِيدِ اَلْعِقَابِ‏ فَإِنَّهُ مَنْ خَافَ شَيْئاً حَذِرَهُ‏ وَ مَنْ حَذِرَ شَيْئاً تَرَكَهُ وَ لاَ تَكُونُوا مِنَ اَلْغَافِلِينَ اَلْمَائِلِينَ إِلَى زَهْرَةِ اَلدُّنْيَا اَلَّذِينَ مَكَرُوا اَلسَّيِّئَاتِ فَإِنَّ اَللَّهَ يَقُولُ‏ فِي مُحْكَمِ‏ كِتَابِهِ‏ أَ فَأَمِنَ اَلَّذِينَ مَكَرُوا اَلسَّيِّئََاتِ أَنْ يَخْسِفَ اَللََّهُ بِهِمُ اَلْأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ اَلْعَذََابُ مِنْ حَيْثُ لاََ يَشْعُرُونَ‏ `أَوْ يَأْخُذَهُمْ فِي تَقَلُّبِهِمْ فَمََا هُمْ بِمُعْجِزِينَ‏ `أَوْ يَأْخُذَهُمْ عَلى‏ََ تَخَوُّفٍ‏ فَاحْذَرُوا مَا حَذَّرَكُمُ اَللَّهُ بِمَا فَعَلَ بِالظَّلَمَةِ فِي‏ كِتَابِهِ‏ وَ لاَ تَأْمَنُوا أَنْ يُنْزِلَ بِكُمْ بَعْضَ مَا تَوَاعَدَ بِهِ اَلْقَوْمَ اَلظَّالِمِينَ فِي‏ اَلْكِتَابِ‏ وَ اَللَّهِ لَقَدْ وَعَظَكُمُ اَللَّهُ فِي‏ كِتَابِهِ‏ بِغَيْرِكُمْ فَإِنَّ اَلسَّعِيدَ مَنْ وُعِظَ بِغَيْرِهِ وَ لَقَدْ أَسْمَعَكُمُ اَللَّهُ فِي‏ كِتَابِهِ‏ مَا قَدْ فَعَلَ بِالْقَوْمِ اَلظَّالِمِينَ مِنْ أَهْلِ اَلْقُرَى قَبْلَكُمْ حَيْثُ قَالَ‏ وَ كَمْ قَصَمْنََا مِنْ قَرْيَةٍ كََانَتْ ظََالِمَةً وَ إِنَّمَا عَنَى بِالْقَرْيَةِ أَهْلَهَا حَيْثُ يَقُولُ‏ وَ أَنْشَأْنََا بَعْدَهََا قَوْماً آخَرِينَ‏ فَقَالَ عَزَّ وَ جَلَ‏ فَلَمََّا أَحَسُّوا بَأْسَنََا إِذََا هُمْ مِنْهََا يَرْكُضُونَ‏ يَعْنِي يَهْرُبُونَ قَالَ لاََ تَرْكُضُوا وَ اِرْجِعُوا إِلى‏ََ مََا أُتْرِفْتُمْ فِيهِ‏ وَ مَسََاكِنِكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْئَلُونَ‏ فَلَمَّا أَتَاهُمُ اَلْعَذَابُ‏ قََالُوا يََا وَيْلَنََا إِنََّا كُنََّا ظََالِمِينَ `فَمََا زََاَلَتْ تِلْكَ دَعْوََاهُمْ‏ حَتََّى جَعَلْنََاهُمْ حَصِيداً خََامِدِينَ‏ وَ اَيْمُ اَللَّهِ إِنَّ هَذِهِ عِظَةٌ لَكُمْ وَ تَخْوِيفٌ إِنِ اِتَّعَظْتُمْ وَ خِفْتُمْ ثُمَّ رَجَعَ اَلْقَوْلُ مِنَ اَللَّهِ فِي‏ اَلْكِتَابِ‏ عَلَى أَهْلِ اَلْمَعَاصِي وَ اَلذُّنُوبِ فَقَالَ عَزَّ وَ جَلَ‏ وَ لَئِنْ مَسَّتْهُمْ نَفْحَةٌ مِنْ عَذََابِ رَبِّكَ‏ لَيَقُولُنَّ يََا وَيْلَنََا إِنََّا كُنََّا ظََالِمِينَ‏ فَإِنْ قُلْتُمْ أَيُّهَا اَلنَّاسُ‏ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّمَا عَنَى بِهَذَا أَهْلَ اَلشِّرْكِ‏ فَكَيْفَ ذَلِكَ وَ هُوَ يَقُولُ‏ وَ نَضَعُ اَلْمَوََازِينَ اَلْقِسْطَ لِيَوْمِ اَلْقِيََامَةِ فَلاََ تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئاً وَ إِنْ كََانَ‏ مِثْقََالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ أَتَيْنََا بِهََا وَ كَفى‏ََ بِنََا حََاسِبِينَ‏ اِعْلَمُوا عِبَادَ اَللَّهِ أَنَ‏ أَهْلَ اَلشِّرْكِ‏ لاَ يُنْصَبُ لَهُمُ اَلْمَوَازِينُ وَ لاَ يُنْشَرُ لَهُمُ اَلدَّوَاوِينُ وَ إِنَّمَا يُحْشَرُونَ‏ إِلى‏ََ جَهَنَّمَ‏ زُمَراً وَ إِنَّمَا نَصْبُ اَلْمَوَازِينِ وَ نَشْرُ اَلدَّوَاوِينِ لِأَهْلِ‏ اَلْإِسْلاَمِ‏ فَاتَّقُوا اَللَّهَ عِبَادَ اَللَّهِ وَ اِعْلَمُوا أَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ يُحِبَّ زَهْرَةَ اَلدُّنْيَا وَ عَاجِلَهَا لِأَحَدٍ مِنْ أَوْلِيَائِهِ وَ لَمْ يُرَغِّبْهُمْ فِيهَا وَ فِي عَاجِلِ زَهْرَتِهَا وَ ظَاهِرِ بَهْجَتِهَا وَ إِنَّمَا خَلَقَ اَلدُّنْيَا وَ خَلَقَ أَهْلَهَا لِيَبْلُوَهُمْ فِيهَا أَيُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً لآِخِرَتِهِ وَ اَيْمُ اَللَّهِ لَقَدْ ضَرَبَ لَكُمْ فِيهِ‏ اَلْأَمْثَالَ‏ وَ صَرَّفَ اَلْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ وَ لاََ قُوَّةَ إِلاََّ بِاللََّهِ‏ فَازْهَدُوا فِيمَا زَهَّدَكُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِيهِ مِنْ عَاجِلِ اَلْحَيَاةِ اَلدُّنْيَا فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ وَ قَوْلُهُ اَلْحَقُّ إِنَّمََا مَثَلُ اَلْحَيََاةِ اَلدُّنْيََا كَمََاءٍ أَنْزَلْنََاهُ مِنَ اَلسَّمََاءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبََاتُ اَلْأَرْضِ‏ مِمََّا يَأْكُلُ اَلنََّاسُ وَ اَلْأَنْعََامُ حَتََّى إِذََا أَخَذَتِ اَلْأَرْضُ زُخْرُفَهََا وَ اِزَّيَّنَتْ وَ ظَنَّ أَهْلُهََا أَنَّهُمْ قََادِرُونَ عَلَيْهََا أَتََاهََا أَمْرُنََا لَيْلاً أَوْ نَهََاراً فَجَعَلْنََاهََا حَصِيداً كَأَنْ لَمْ تَغْنَ بِالْأَمْسِ‏ كَذََلِكَ نُفَصِّلُ اَلْآيََاتِ‏ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ‏ فَكُونُوا عِبَادَ اَللَّهِ‏ مِنَ اَلْقَوْمِ اَلَّذِينَ يَتَفَكَّرُونَ‏ وَ لاَ تَرْكَنُوا إِلَى اَلدُّنْيَا فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَ‏ قَالَ‏ لِمُحَمَّدٍ ص‏ وَ لاََ تَرْكَنُوا إِلَى اَلَّذِينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ اَلنََّارُ وَ لاَ تَرْكَنُوا إِلَى زَهْرَةِ اَلدُّنْيَا وَ مَا فِيهَا رُكُونَ مَنِ اِتَّخَذَهَا دَارَ قَرَارٍ وَ مَنْزِلَ اِسْتِيطَانٍ فَإِنَّهَا دَارُ بُلْغَةٍ وَ مَنْزِلُ قُلْعَةٍ وَ دَارُ عَمَلٍ فَتَزَوَّدُوا اَلْأَعْمَالَ اَلصَّالِحَةَ فِيهَا قَبْلَ تَفَرُّقِ أَيَّامِهَا وَ قَبْلَ اَلْإِذْنِ مِنَ اَللَّهِ فِي خَرَابِهَا فَكَانَ قَدْ أَخْرَبَهَا اَلَّذِي عَمَرَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ اِبْتَدَأَهَا وَ هُوَ وَلِيُّ مِيرَاثِهَا فَأَسْأَلُ اَللَّهَ اَلْعَوْنَ لَنَا وَ لَكُمْ عَلَى تَزَوُّدِ اَلتَّقْوَى‏ وَ اَلزُّهْدِ فِيهَا جَعَلَنَا اَللَّهُ وَ إِيَّاكُمْ مِنَ اَلزَّاهِدِينَ فِي عَاجِلِ زَهْرَةِ اَلْحَيَاةِ اَلدُّنْيَا اَلرَّاغِبِينَ لآِجِلِ ثَوَابِ اَلْآخِرَةِ فَإِنَّمَا نَحْنُ بِهِ وَ لَهُ وَ صَلَّى اَللَّهُ عَلَى‏ مُحَمَّدٍ اَلنَّبِيِّ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ وَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ‏


الکافی جلد ۸ ش ۲۸ حدیث الکافی جلد ۸ ش ۳۰
روایت شده از : امام سجّاد عليه السلام
کتاب : الکافی (ط - الاسلامیه) - جلد ۸
بخش : كتاب الروضة
عنوان : حدیث امام سجّاد (ع) در کتاب الكافي جلد ۸ كِتَابُ الرَّوْضَة‏‏‏ كَلَامُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ ع‏
موضوعات :

ترجمه

هاشم رسولى محلاتى, الروضة من الكافی جلد ۱ ترجمه رسولى محلاتى, ۱۰۳

سعيد بن مسيب گويد: رسم على بن الحسين عليهما السّلام در هر روز جمعه اين بود كه در مسجد رسول خدا (ص) مردم را با سخنان زير پند ميداد و نسبت بدنيا بى‏رغبتشان مينمود، و نسبت بكارهاى آخرت ترغيب ميفرمود، و سخنان مزبور را چنانچه يادداشت كرده و نوشته‏اند اين است كه ميفرمود: اى مردم از خدا بترسيد و بدانيد كه بسوى او بازگرديد، و هر شخصى آنچه را در اين دنيا از كار نيك انجام داده حاضر در پيش خود مى‏بيند، و آنچه كار بد انجام داده دوست دارد كه ميان او و آن كار بد فاصله دورى باشد، و خداوند شما را از خويش ميترساند، واى بر تو اى پسر آدم كه تو غافلى ولى از تو غفلت نشود. اى پسر آدم مرگ تو از هر چيز بتو شتابنده‏تر است، شتابان بسوى تو روى آورده و تو را ميجويد و چيزى نمانده كه تو را دريابد، و تو فكر كن كه اكنون أجلت بسر رسيده و ملك الموت جانت را گرفته و بخانه گور تك و تنها وارد گشته، و روح ترا ببدنت باز گردانده‏اند، و «دو فرشته (سؤال) بنام ناكر و نكير براى بازپرسى و آزمايش سخت تو بى‏اجازه بگورت درآمده‏اند، آگاه باش كه نخستين چيزى را كه از تو ميپرسند پروردگار تو است كه او را پرستش ميكردى، و از پيامبر تو است كه بسوى تو فرستاده شده، و از دين تو است كه بدان متدين گشته‏اى و از كتابى است كه ميخوانده‏اى و از امام تو است كه ولايتش را پذيرفته‏اى، و سپس از عمرت ميپرسند كه در چه راهى آن را فانى كردى، و از مال و دارائيت پرسند كه از كجا بدست آوردى و در چه راهى خرج كردى، پس احتياط خود را بگير و بخويشتن بنگر و پيش از رسيدن زمان امتحان و پرسش و آزمايش پاسخت را آماده كن، پس اگر مؤمن باشى و دين خود را بشناسى و پيرو راستگويان (پيشوايان راستگو) باشى، و دوستدار دوستان خدا باشى، (در اين صورت) خداوند دليل و برهان قاطع خود را بدهانت گذارد و زبانت را بسخن صواب و درست گويا سازد و بخوبى پاسخ دهى، و مژده رضوان و بهشت از خداى عز و جل بگيرى و فرشتگان با روح و ريحان باستقبالت آيند. و اگر اين چنين نباشى زبانت بلكنت افتد و دليل و برهانت باطل و نادرست شود، و از پاسخ درمانى، و بدوزخ مژده‏گيرى و فرشتگان عذاب براى ورود جهنم و پذيرائى با آب جوشان باستقبالت آيند. و بدان اى فرزند آدم كه از پس اين دنيا در روز قيامت وضعى بزرگتر و جانگدازتر و دلخراش‏تر است، آن روزى است كه همه مردم در آن گرد آيند، و روز حضور همه است، گرد آورد خداوند در آن اولين و آخرين را، روزى كه در صور دميده شود، و برون آيد هر كه در گور است، روز نزديك، وقتى كه دلها با فرو بردن خشم بگلوگاه رسند، و آن روزى است كه لغزش در آن بخشوده نگردد، و از هيچ كس‏ فداء گرفته نشود (كه با پرداخت مبلغى يا چيزى شخصى را معاف كنند) و از هيچ كس پوزشخواهى پذيرفته نگردد، و توبه در آنجا براى كسى مورد قبول واقع نشود، نيست جز پاداش به اعمال نيك و كيفر بكارهاى ناپسند و زشت، پس هر كدام از مؤمنان كه در دنيا مثقال ذره‏اى كار نيك كرده بيابد و هر يك از مؤمنان نيز كه مثقال ذره‏اى كار بد كرده باشد آن را دريابد. پس اى مردم از گناهان و نافرمانيها حذر كنيد آنهائى كه خداوند در كتاب صادق و بيان گويايش شما را از آنها بر حذر داشته و قدغن كرده، و از مكر خدا و ترساندن و تهديدش آسوده خاطر نباشيد در آن هنگام كه شيطان رانده (درگاه حق) شما را بچيزى از شهوات و لذات زودگذر اين دنيا بخواند زيرا خداى عز و جل فرمايد: آنان كه پرهيزگارند چون پندى از شيطان بآنها رسد خدا را ياد كنند و در دم بصيرت و بينائى يابند» (سوره اعراف آيه ۲۰۱). دلهاى خود را با ترس از خدا ملازم و قرين كنيد، و ياد آريد آن پاداش نيكى را كه خداوند در بازگشتتان بشما وعده داده چنانچه از شكنجه سختش شما را بيم داده زيرا هر كه از چيزى بترسد آن را واگذارد، و از زمره بيخبران مايل بخرمى دنيا نباشد آنان كه براى انجام كارهاى بد نيرنگ كنند (يا نيرنگ بد زنند) زيرا خداوند در قرآن محكم خود فرمود: «آيا كسانى كه نيرنگ براى كردار بد كرده‏اند ايمن گشته‏اند از اينكه خدايشان بزمينى فرو برد يا از آنجا كه احساس نميكنند عذاب بر ايشان رسد، يا در حال آمد و رفت گريبانشان بگيرد كه فرار كردن نتوانند، يا در حال ترس و بيم آنها را بگيرد» (يا دچار كمبودشان كند) (سوره نحل آيه ۴۴- ۴۶) پس حذر كنيد از آنچه خداوند شما را از آن برحذر داشته در قرآن خود از رفتارى كه با ستمكاران كرده، و ايمن نباشيد از اينكه بر شما فرود آورد آنچه را در قرآن‏ بمردم ستمكار وعده داده است. بخدا سوگند خداوند شما را در كتاب خود ببيان سرگذشت ديگران پند داده، و براستى خوشبخت آن كسى است كه از سرنوشت ديگران پند گيرد، و براستى خداوند رفتارى را كه با مردم ستمكار پيش از شما كرده است بگوش شما رسانده آنجا كه فرمايد: «و چه بسيار دهكده‏ها را كه ستمگر بودند درهم شكستيم» و مقصود خداوند از دهكده در اينجا اهل آن است كه فرمايد: «و از پس آنها گروهى ديگر پديد آورديم» و دنبال آن فرمايد: «پس چون عذاب ما را احساس كردند بناگاه دويدند (يعنى فرار كردند و گريختند، خدا فرمايد:) نگريزيد و بسوى خشگذرانيها و مسكنهاى خويش باز گرديد كه شايد بازپرسى شويد، (و چون عذاب بسراغشان آمد) گفتند اى واى بر ما كه ستمگر بوديم، و پيوسته ادعايشان اين بود تا درو شده و بيجانشان كرديم» (سوره انبياء آيه ۱۱- ۱۵). و بخدا سوگند كه اين خود پند و تهديدى است براى شما اگر پند گيريد و بترسيد، سپس گفتار خدا در قرآن بمردم نافرمان و گنهكار برگشته و خداى عز و جل فرمايد: «و اگر دمى از عذاب پروردگارت بايشان رسد گويند اى واى بر ما كه ما ستمكار بوده‏ايم» (سوره انبياء آيه ۶۶) پس اى مردم اگر بگوئيد خداى عز و جل از اين آيه مشركان را قصد نموده (گويم:) چگونه چنين باشد با اينكه (دنبالش ميفرمايد:) «ما ترازوى عدالت را در روز رستاخيز بنهيم و كسى بهيچ وجه ستم نه بيند و اگر كردارش هموزن خردلى باشد آن را بياوريم و همين بس است كه ما حسابگريم» (آيه ۴۷). بدانيد اى بندگان خدا كه براى اهل شرك ميزانى نصب نشود و نامه‏اى براى آنها گشوده نگردد بلكه آنها يك جا بدوزخ روند، و تنها نصب ميزان‏ها و گشودن نامه‏ها مخصوص مسلمانان است. پس از خدا بترسيد اى بندگان خدا و بدانيد كه همانا خداى عز و جل رونق زندگى دنيا و زودگذر آن را براى هيچ يك از دوستان خود دوست ندارد، و آنان را در مورد دنيا و رونق زودگذر و خرمى‏هاى آن ترغيب و تشويقشان نكرده، و تنها دنيا و مردم آن را آفريده تا آزمايششان كند كه كداميك بهتر براى آخرت خويش كار كنند، و بخدا سوگند در باره آن براى شما مثلها زده و آياتى را بيان داشته براى كسانى كه خردورزى ميكنند، و نيروئى نيست جز بخدا. پس زهد ورزيد در آنچه خداى عز و جل شما را بزهد در آن واداشته از اين زندگى دنياى زودگذر كه همانا خداى عز و جل فرموده و گفته‏اش حق و مسلم است: «جز اين نيست كه حكايت زندگى اين دنيا همانند آبى است كه از آسمان فرستيم و بوسيله آن گياهان زمين از آنچه مردمان خورند و از آنچه حيوانات خورند بهم درآميزد تا آنگاه كه زمين رونق خويش بگيرد و آراسته شود و صاحبان زمين گمان برند كه گياهان را در تحت نيرو و قدرت خويش دارند بناگاه فرمان ما شب يا روز در رسد و آن را از ريشه درآريم (بدانسان) كه گويا ديروز اصلا (سبزه و گياهى) نبوده بدين گونه آيات (خود را) براى مردمى كه انديشه ميكنند شرح دهيم» (سوره يونس آيه ۲۴). پس اى بندگان خدا از آن مردمى باشيد كه انديشه ميكنند و بدنيا دل نبنديد كه همانا خداى عز و جل بمحمد (ص) ميفرمايد: «دل بمردم ستمكار نبنديد كه آتش شما را فراگيرد» (سوره هود آيه ۱۱۳) و دل مبنديد برونق دنيا و آنچه در آن است دل بستن كسى كه آن را خانه نشيمن ماندنى و جايگاه هميشگى براى خويش گرفته، زيرا دنيا سراى موقت و جاى كوچ كردن، و خانه عمل و كار است، پس توشه گيريد در آن كارهاى شايسته را پيش از پراكنده شدن روزهاى آن و پيش از رسيدن اجازه ويرانى آن از جانب خداوند زيرا چنانست كه همان كسى كه او را از ابتداى كار و در آغازش آباد كرده ويرانش سازد و او است سرپرست ميراث زمين، پس از خدا خواهم كمكى براى خود و شما بر توشه‏گيرى تقوى و پارسائى در اين دنيا، و خدا ما و شما را از زاهدان در رونق زودگذر دنيا و از آنان كه مشتاق پاداش زودرس آخرتند قرارمان دهد، كه براستى ما براى آن آفريده شده و بخاطر آن مكلف گشته‏ايم، و درود خدا و سلام بر محمد پيامبر خدا و آلش، و السّلام عليكم و رحمة اللَّه و بركاته.

حميدرضا آژير, بهشت كافى - ترجمه روضه كافى‏, ۱۰۴

سعيد بن مسيب مى‏گويد: على بن الحسين عليه السّلام را بنا بر اين بود كه هر جمعه در مسجد پيغمبر، مردم را پند مى‏داد و آنان را به زهد دنيا فرا مى‏خواند، و به كارهاى آخرت تشويق مى‏كرد. اين سخنرانى از ايشان حفظ و نگاشته شده، آن حضرت مى‏فرمود: اى مردم! از خدا بپرهيزيد و بدانيد كه به سوى او بازمى‏گرديد و هر كسى در آخرت آن يابد كه در اين دنيا كرده، و اگر خيرى بوده نتيجه آن را ببيند، چنان كه اگر شرّى بوده در برابر او حاضر مى‏شود و او آرزو مى‏كند كه ميان او و آن فاصله‏اى بسيارى بود و خداوند شما را از خودش (بر كردار بد) بر حذر داشته. واى بر تو اى آدميزاده غافل، كه از او غفلت نمى‏شود. اى بنى آدم! مرگ تو شتابنده‏ترين چيز است براى تو كه بى‏امان بسوى تو مى‏آيد و تو را مى‏طلبد، و چيزى نمانده كه تو را دريابد، و گويى عمرت به سر رسيده و فرشته مرگ جانت را ستانده است و بسوى قبرت تنها روانى، و جانت به تنت بازگشته است، و دو فرشته خدا بنام منكر و نكير ناخوانده و بى‏اجازه، براى بازپرسى از تو به گورت درآمده‏اند و از تو پرسش و پاسخ سخت مى‏كنند. همانا نخستين پرسش آن در پيرامون خدايى است كه او را مى‏پرستيدى و پيامبرى كه به سوى تو فرستاده شده است، و از دينى كه بدان متديّن بوده‏اى، و از كتابى كه آن را تلاوت مى‏كرده‏اى، و از امامى كه او را دوست مى‏داشته‏اى، و ازعمرت كه در چه راهى صرفش كرده‏اى و مالت كه از كجا به كف آورده‏اى، و چگونه خرجش كرده‏اى. پس احتياط كن و به خويش بنگر و پيش از گزينش و پرس‏وجو و آزمون پاسخ خويش مهيّا دار، پس اگر مؤمن عارف باشى به دين خود و پيرو راستگويان و هوادار اولياء الهى، خداوند حجّت تو را بر تو تلقين كند و زبانت را به صواب بگشايد و تو پاسخ به خوبى مى‏دهى و به خشنودى و بهشت الهى بشارت داده مى‏شوى و فرشتگان با روح و ريحان به استقبالت آيند، و اگر چنين نباشى، زبانت بگيرد و حجّتت ابطال گردد و از پاسخ درمانى و به آتش بشارت‏داده شوى و فرشتگان عذاب با آب جوشان و برافروختن دوزخ سوزان، به پذيرايى تو آيند. بدان اى پسر آدم! در پى اين وضع، رويدادى در پيش است بزرگتر، جگر خراش‏تر و دل آزارتر كه اين همان روز رستخيز است. اين روزى است كه مردم در آن گرد مى‏آيند و روزى است عيان، كه خداوند عزّ و جلّ در آن پيشينيان و پسينيان را جمع مى‏كند، اين روزى است كه در صور دميده مى‏شود و هر آنكه در گور است محشور مى‏گردد. اين روز آزفه است، هنگامى كه دل‏ها از هراس به گلو مى‏رسند و خشم خود را فرو مى‏خورند، اين روزى است كه از لغزش كسى چشمپوشى نمى‏شود و از هيچ كس سر بها نگيرند و از كسى پوزش نپذيرند و توبه كسى را قبول نكنند، و در آن روز نباشد، مگر ديدن پاداش و جزاى كارهاى خير و حسنات و ديدن سزا و كيفر تبهكاريها و سيئات. هر كس از مؤمنان باشد و در اين دنيا ذرّه‏اى كار نيك كرده باشد، آن را دريابد، و هر مؤمنى در اين دنيا ذرّه‏اى بد كرده باشد، آن را دريابد. پس اى مردم! از گناهان و نافرمانى‏هايى كه خدا بر شما ممنوع كرده و از آن بر حذرتان داشته بپرهيزيد؛ گناهانى كه خداوند آن را در كتاب صادق و بيان رساى خود آورده است. پس از مكر و بر حذر داشتن و تهديد او آسوده خاطر نباشيد، آن هنگامى كه ابليس ملعون شما را در شهوات و لذّت لذّت‏گذارى اين دنيا فرا مى‏خواند، زيرا خداوند مى‏فرمايد: إِنَ‏الَّذِينَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّيْطانِ تَذَكَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ «۱». و ترس از خدا را در دلتان احساس كنيد. و بياد آوريد آنچه را خداوند از ثواب نيك خود در هنگام برگشت به درگاه وى به شما وعده داده است، چنانچه شما را از عذاب خود بر حذر داشته، زيرا هر كه از چيزى بيم دارد از آن بر حذر باشد و هر كه از چيزى حذر كند آن را وانهد. از غافلانى نباشيد كه به خرّمى دنيا دل سپرده‏اند؛ آنهايى كه براى بدكردارى‏ها توطئه مى‏كنند، زيرا خداوند در كتاب خود مى‏فرمايد: أَ فَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُوا السَّيِّئاتِ أَنْ يَخْسِفَ اللَّهُ بِهِمُ الْأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذابُ مِنْ حَيْثُ لا يَشْعُرُونَ* أَوْ يَأْخُذَهُمْ فِي تَقَلُّبِهِمْ فَما هُمْ بِمُعْجِزِينَ* أَوْ يَأْخُذَهُمْ عَلى‏ تَخَوُّفٍ «۲». پس بپرهيزيد از آنچه خدا شما را با آنچه كه در كتابش آورده نسبت به ستمكاران بر حذر داشته، و آسوده خاطر نباشيد از اينكه بر سر شما فرود آيد بعضى از آنچه در كتاب خود به مردم ستم پيشه وعده كرده است. بخدا سوگند، خداوند شما را در قرآن خود به شرح حال ديگران پند آموخته است. همانا خوشبخت و سعادتمند كسى است كه از ديگران پند آموزد، و هر آينه خداوند در قرآن خود، به شما شنوانده است كه با مردم ستمكار از اهل آباديهاى پيش از شما چه كرده است، در آنجا مى‏فرمايد: وَ كَمْ قَصَمْنا مِنْ قَرْيَةٍ كانَتْ ظالِمَةً «۳»، كه منظور از قريه، مردم آن است چنان كه مى‏فرمايد: وَ أَنْشَأْنا بَعْدَها قَوْماً آخَرِينَ «۴»، و نيز مى‏فرمايد: فَلَمَّا أَحَسُّوا بَأْسَنا إِذا هُمْ مِنْها يَرْكُضُونَ* لا تَرْكُضُوا وَ ارْجِعُوا إِلى‏ ما أُتْرِفْتُمْ فِيهِ وَ مَساكِنِكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْئَلُونَ «۵»، كه مقصود آن است: __________________________________________________

(۱) «در حقيقت كسانى كه [از خدا] پروا دارند، چون وسوسه‏اى از جانب شيطان بديشان رسد [خدا را] به ياد آورند و بناگاه بينا شوند» (سوره اعراف/ آيه ۲۰۱)
(۲) «آيا كسانى كه تدبيرهاى بد مى‏انديشند، ايمن شدند از اينكه خدا آنان را در زمين فرو ببرد، يا از جايى كه حدس نمى‏زنند عذاب بر ايشان بيايد؟ يا در حال رفت و آمدشان [گريبان‏] آنان را بگيرد، و كارى از دستشان برنيايد؟ يا آنان را در حالى كه وحشت زده‏اند، فرو گيرد؟» (سوره نحل/ آيه ۴۵ تا ۴۷).
(۳) «و چه بسيار شهرها را كه [مردمش‏] ستمكار بودند، درهم شكستيم» (سوره انبياء/ آيه ۱۱).
(۴) «و پس از آنها قومى ديگر پديد آورديم» (سوره انبياء/ آيه ۱۱).
(۵) «پس چون عذاب ما را احساس كردند، بناگاه از آن مى‏گريختند. [هان‏] مگريزيد، و به سوى آنچه در آن متنعم بوديد و [به سوى‏] سراهايتان باز گرديد، باشد كه شما مورد پرسش قرار گيريد» (سوره انبياء/ آيه ۱۲ و ۱۳).مگريزيد و بسوى خوشگذرانيهاتان و مسكن‏هاى خويش باز گرديد، شايد بازپرسى شويد.

پس چون بديشان عذاب رسيد: قالُوا يا وَيْلَنا إِنَّا كُنَّا ظالِمِينَ فَما زالَتْ تِلْكَ دَعْواهُمْ حَتَّى جَعَلْناهُمْ حَصِيداً خامِدِينَ «۱»، و سوگند بخدا كه اين پندى است براى شما و تهديدى است اگر پند پذيريد و بهراسيد. سپس سخن خداوند در قرآن به اهل معصيت و گناه برگشته و مى‏فرمايد: وَ لَئِنْ مَسَّتْهُمْ نَفْحَةٌ مِنْ عَذابِ رَبِّكَ لَيَقُولُنَّ يا وَيْلَنا إِنَّا كُنَّا ظالِمِينَ «۲». اگر بگوييد اى مردم: منظور خداوند از اين، مشركان است، چگونه مى‏شود اين سخن را گفت و حال آنكه در دنبالش مى‏فرمايد: وَ نَضَعُ الْمَوازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيامَةِ فَلا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئاً وَ إِنْ كانَ مِثْقالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ أَتَيْنا بِها وَ كَفى‏ بِنا حاسِبِينَ «۳». اى بندگان خدا! بدانيد كه براى مشركان ميزانى برپا نشود و نامه عملى به ميان نيايد و همانا بدون هيچ حسابى يكسره به دوزخ محشور مى‏شوند، و نصب ميزانها و نشر نامه‏هاى اعمال براى اهل اسلام است. اى بنده‏هاى خدا! از خدا بپرهيزيد و بدانيد كه خداوند عزّ و جلّ، خرّمى زودگذر دنياى فانى را براى هيچ يك از دوستانش دوست ندارد و آنان را به آن و خرّمى گذراى آن تشويق نكرده است و دنيا و اهلش را آفريده تا بيازمايد كه كداميك از آنها براى ديگر سراى خود، خوش كردارند، و سوگند بخدا كه پروردگار در باره آن، مثل‏ها زده و آياتى‏ __________________________________________________

(۱) گفتند: «اى واى بر ما كه ما واقعا ستمگر بوديم، سخنانشان پيوسته همين بود، تا آنان را دروشده بى‏جان گردانيديم» (سوره انبياء/ آيه ۱۴ و ۱۵).
(۲) «و اگر شمه‏اى از عذاب پروردگارت به آنان برسد، خواهند گفت: اى واى بر ما كه ستمكار بوديم (سوره انبياء/ آيه ۴۶).
(۳) «و ترازوهاى داد را در روز رستاخيز مى‏نهيم، پس هيچ كس [در] چيزى ستم نمى‏بيند، و اگر [عمل‏] هموزن دانه خردلى باشد آن را مى‏آوريم و كافى است كه ما حسابرس باشيم» (سوره انبياء/ آيه ۴۷).برشمرده براى مردم خردمند، و توان و نيرويى نيست مگر بخدا. در آنچه خداوند در زندگى گذراى دنيوى، شما را از آن پرهيز داده روى برتابيد، آنجا كه خداوند مى‏فرمايد:

إِنَّما مَثَلُ الْحَياةِ الدُّنْيا كَماءٍ أَنْزَلْناهُ مِنَ السَّماءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَباتُ الْأَرْضِ مِمَّا يَأْكُلُ النَّاسُ وَ الْأَنْعامُ حَتَّى إِذا أَخَذَتِ الْأَرْضُ زُخْرُفَها وَ ازَّيَّنَتْ وَ ظَنَّ أَهْلُها أَنَّهُمْ قادِرُونَ عَلَيْها أَتاها أَمْرُنا لَيْلًا أَوْ نَهاراً فَجَعَلْناها حَصِيداً كَأَنْ لَمْ تَغْنَ بِالْأَمْسِ كَذلِكَ نُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ «۱». پس اى بندگان خدا از كسانى باشيد كه انديشه مى‏كنند و به دنيا نگراييد كه خداوند به محمّد صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم فرمود: وَ لا تَرْكَنُوا إِلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ «۲»، و به شكوفايى دنيا و آنچه در آن است، همچون كسى كه آن را خانه ماندگار و منزل جاودان خويش گرفته، اعتماد نكنيد، زيرا دنيا خانه موقّت و منزلگه كوچ است و جايگاه كردار خوب. از اعمال شايسته در آن توشه برگيريد پيش از آنكه هنگامش سپرى شود و پيش از آنكه اجازه ويرانى آن از سوى خداوند صادر گردد، و گويى همان كسى آن را ويران كرده كه براى نخستين بار آبادش گردانيده و اوست كه سرپرست ميراث آن است. من از خداوند مى‏خواهم به ما و شما در توشه‏گيرى تقوى و زهد در دنيا يارى‏مان رساند، و ما و شما را در شكوفايى گذراى زندگى اين دنيا، در زمره زاهدان قرار دهد و به پاداش آخرت، مايل. همانا ما به او و براى آن زنده‏ايم و درود خدا بر محمّد پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم و خاندان او و سلام و درود و رحمت و بركات الهى بر شما باد. __________________________________________________

(۱) «در حقيقت مثل زندگى دنيا بسان آبى است كه آن را از آسمان فرو ريختيم، پس گياه زمين- از آنچه مردم و دامها مى‏خورند- با آن درآميخت، تا آنگاه كه زمين پيرايه خود را برگرفت و آراسته گرديد و اهل آن پنداشتند كه آنان بر آن قدرت دارند، شبى يا روزى فرمان [ويرانى‏] ما آمد و آن را چنان درويده كرديم كه گويى ديروز وجود نداشته است» (سوره يونس/ آيه ۲۴).
(۲) «و به كسانى كه ستم كرده‏اند متمايل مشويد كه آتش [دوزخ‏] به شما مى‏رسد» (سوره هود/ آيه ۱۱۳).


شرح

آیات مرتبط (بر اساس موضوع)

احادیث مرتبط (بر اساس موضوع)