الأنعام ١٣٥
| کپی متن آیه |
|---|
| قُلْ يَا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلَى مَکَانَتِکُمْ إِنِّي عَامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَنْ تَکُونُ لَهُ عَاقِبَةُ الدَّارِ إِنَّهُ لاَ يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ |
ترجمه
| الأنعام ١٣٤ | آیه ١٣٥ | الأنعام ١٣٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«عَلَی مَکانَتِکُمْ»: به اندازه قدرت و استطاعتی که دارید. در جائی که هستید. به گونه‌ای که هستید و وضع و حالتی که دارید. «عَاقِبَةُ الدَّارِ»: سرانجام جهان. پیروزی نهائی. حُسنِ خاتِمت و عاقبت. مراد پیروزی در این دنیا، یا سرافرازی در آن سرا است. «الظَّالِمُونَ»: ستمکاران. کافران.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ قُلْ لِلَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ... (۵) وَ قَالَ الَّذِينَ کَفَرُوا... (۲) وَ لَقَدْ کَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ... (۰) وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا... (۲) إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا وَ الَّذِينَ... (۱) کَتَبَ اللَّهُ لَأَغْلِبَنَ أَنَا وَ... (۰)
وَ انْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ (۰) وَ لَنُسْکِنَنَّکُمُ الْأَرْضَ مِنْ... (۱) يَوْمَ لاَ يَنْفَعُ الظَّالِمِينَ... (۲)
تفسیر
- آيات ۱۳۵ - ۱۲۸، سوره انعام
- بين قضاى الهى و اختيار انسان ، مزاحمتى نيست .
- سلطه و ولايت شياطين بر انسان ، قهرى نيست ، بلكه به اعتراف كفار در قيامت ، نتيجه معامله طرفينى است .
- بعثت پيامبران حجت را بر كافرين تمام كرده است .
- سه نكته كه از معناى آيه استفاده مى شود.
- سنت الهى چنان نيست كه مردم بى خبر را (قبل از اتمام حجت ) هلاك سازد.
- نفى جميع انحاء ظلم از خداى متعال در جمله : (( و ربك الغنى ذوالرحمة )) .
- (چند روايت درباره محبت ظالم ، انتقام از ظالم بدست ظالمى ديگر، آرزوى دراز).
تفسیر نور (محسن قرائتی)
قُلْ يا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلى مَكانَتِكُمْ إِنِّي عامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَنْ تَكُونُ لَهُ عاقِبَةُ الدَّارِ إِنَّهُ لا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ «135»
بگو: اى قوم من! بر جايگاه و سيرت خويش عمل كنيد كه من نيز (بر اساس سيرت خويش) عمل مى‌كنم و به زودى خواهيد دانست كه سرانجام آن سراى از كيست، همانا ستمكاران رستگار نمى‌شوند.
پیام ها
1- پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله، چون به راه خود يقين دارد، مأمور است در برخوردهاى خود، ثبات و قاطعيّت خود را به ديگران اعلام كند. قُلْ يا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلى مَكانَتِكُمْ إِنِّي عامِلٌ ...
2- سرپيچى مردم، وظيفه‌ى پيامبران را عوض نمى‌كند. «إِنِّي عامِلٌ»
3- سرنوشت مردم، وابسته به عملكرد خودشان است. اعْمَلُوا ... فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ
4- ملاك موفقيّت، حسن عاقبت و سرانجام كار است، نه جلوه‌ها و تلاشهاى زودگذر. «عاقِبَةُ الدَّارِ»
5- ظالم، رستگار نمى‌شود. «إِنَّهُ لا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ»
6- سرپيچى از راه خدا و انبيا ظلم است. «الظَّالِمُونَ»
تفسير نور(10جلدى)، ج2، ص: 560
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
قُلْ يا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلى مَكانَتِكُمْ إِنِّي عامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَنْ تَكُونُ لَهُ عاقِبَةُ الدَّارِ إِنَّهُ لا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ (135)
بعد بر سبيل تهديد و وعيد مى‌فرمايد:
قُلْ يا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلى مَكانَتِكُمْ: بگو اى پيغمبر به كفار و مخالفين: اى قوم من، عمل كنيد آنچه را توانيد بر حسب مكنت و طاقت خود. يا بر حالات كفر و عداوت خود، يعنى آنچه نهايت استطاعت شماست سعى نمائيد از كفر و معاصى إِنِّي عامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ: بدرستى كه من نيز عمل كننده‌ام بر صبر در ترويج اسلام و كشيدن رنج در ثبوت آن، پس زود باشد كه بدانيد.
مَنْ تَكُونُ لَهُ عاقِبَةُ الدَّارِ: آن كسى را كه باشد براى او سر انجام پسنديده و سراى آخرت. يا زود باشد بدانيد كه كيست او را عاقبت حسنى و حق تعالى دار آخرت براى او خلق فرموده. و اين كلام با وجود انذار، انصاف در مقال و حسن ادب است، و تنبيه بر وثوق منذر به آنكه او محق باشد. و نيز به جهت مزيت تهديد مى‌فرمايد إِنَّهُ لا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ: بدرستى كه شأن چنين است رستگارى
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 382
نيابند كفار. صاحب كشف الاسرار در معنى آيه فرموده: هم در اين روز بدانيد كه عاقبت دنياى شما به كجا كشد، و دولت فلاح كه را رسد، و ببينيد فقراى شكسته بال به سراى كرامت خوانند، و صاحب اقبال را سوى زندان ندامت رانند.
ابن بابويه رحمه اللّه در امالى از حضرت باقر عليه السّلام فرمود: ظلم سه قسم است: ظلمى كه خدا مى‌آمرزد و ظلمى كه خدا نمى‌آمرزد و ظلمى كه خدا وانگذارد. اما ظلمى كه نمى‌آمرزد آن را، شرك به خدا باشد. و اما ظلمى كه مى‌آمرزد آن را، ظلم شخص است به نفس خود در آنچه بين او و خدا باشد. و اما ظلمى كه وانگذارد آن را خداوند عزّ و جلّ، ديون بين بندگان است. «1» و نيز پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله فرمايد: بدرستى كه خداوند مهلت دهد ظالم را تا اينكه گويد آن ظالم، واگذارده مرا؛ پس بگيرد او را گرفتن شديدى، بدرستى كه خدا حمد فرموده ذات خود را نزد هلاك كفار، فرمود: پس قطع شد دنباله كافرين، و حمد خاصه است براى پروردگار عالمين.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
قُلْ يا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلى مَكانَتِكُمْ إِنِّي عامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَنْ تَكُونُ لَهُ عاقِبَةُ الدَّارِ إِنَّهُ لا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ (135)
ترجمه
بگو اى قوم من كار كنيد بر حدّ توانائى خودتان بدرستيكه من كار كننده‌ام پس زود باشد كه بدانيد كسيرا كه ميباشد مر او را عاقبت اين سراى بدرستيكه امر آن است كه رستگار نمى‌شوند ستمكاران.
تفسير
آخرين تهديد الهى نسبت بكفار آنستكه به پيغمبر خود امر فرموده كه بآنها بگو هر چه از دست شما برمى‌آيد از كفر و شرك و نفاق و لجاج و عناد بجا آوريد يا آنكه بحال خودتان ثابت باشيد منهم بوظيفه خود از دعوت و ارشاد و حلم و صبر عمل مينمايم تا روز قيامت معلوم شود عاقبت اين سراى فانى براى كه بخير و براى كه بشرّ بوده است و بديهى است كه رستگارى و فيروزى نصيب ظالمان بنفس و غير نخواهد بود و اين نهايت مبالغه در وعيد است و يكون بياء و مكاناتكم بصيغه جمع نيز قرائت شده است.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
قُل يا قَوم‌ِ اعمَلُوا عَلي مَكانَتِكُم إِنِّي عامِلٌ فَسَوف‌َ تَعلَمُون‌َ مَن تَكُونُ لَهُ عاقِبَةُ الدّارِ إِنَّهُ لا يُفلِح‌ُ الظّالِمُون‌َ (135)
بگو اي قوم من بكنيد بقدر مكنت و توانايي خودتان محققا من هم عمل ميكنم پس زود باشد که بدانيد كدام‌يك بر حقيم.
قل خطاب بپيغمبر صلّي اللّه عليه و آله و سلّم است يا قوم مراد كفار قريش و مشركين و ساير كفار که حضرت مبعوث بر آنها شده و ايمان نياوردند اينها قوم پيغمبر (ص) هستند مثل قوم نوح و هود و صالح و لوط و شعيب و موسي و ساير انبياء که تصديق آنها را نكردند، و كسره قوم دليل بر اضافه بياء متكلم است که قومي بوده.
اعملوا امر تهديدي است چنانچه كسي که بر خلاف دستور شما رفتار كند مي‌گويي هر چه ميخواهي بكن آخر خواهي فهميد عَلي مَكانَتِكُم از مكنت بمعني قدرت و توانايي و تمكن است يعني هر چه ميتواني بكن إِنِّي عامِلٌ محققا من هم بوظيفه خود و دستورات الهي كوتاهي نميكنم از دعوت و تبليغ و ارشاد و هدايت وَ ما عَلَي الرَّسُول‌ِ إِلَّا البَلاغ‌ُ سوره آيه فسوف اشاره بروز قيامت است که هر که بجزاي عمل خود ميرسد
(ان خيرا فخير و ان شرّا فشرّ)
تعلمون روزيست که بواطن ظاهر ميشود يَوم‌َ تُبلَي السَّرائِرُ طارق آيه 9، بر هر كس معلوم ميشود.
مَن تَكُونُ لَهُ عاقِبَةُ الدّارِ إِنَّهُ لا يُفلِح‌ُ الظّالِمُون‌َ که از براي كيست عاقبت سعادت و دار جنت و رستگاري محققا چنين است که رستگاري نيست براي ظالمين و رستگار نخواهند شد.
مَن تَكُونُ مفعول تعلمون است و بنظر ميآيد جزو آيه قبل باشد که هر دو يك آيه باشد لَهُ عاقِبَةُ الدّارِ مراد دار آخرت است و مراد از عاقبت خير و سعادت است که ثمره و نتيجه ايمان و تقوي و عمل صالح است بقرينه إِنَّهُ لا يُفلِح‌ُ الظّالِمُون‌َ تعبير بظالم فرمود نه مشرك و كافر براي تعميم است شامل مشرك هم
جلد 7 - صفحه 215
ميشود إِن‌َّ الشِّرك‌َ لَظُلم‌ٌ عَظِيم‌ٌ لقمان آيه 12، شامل كافر هم ميشود وَ الكافِرُون‌َ هُم‌ُ الظّالِمُون‌َ سوره بقره آيه 255، شامل ظالم بغير هم ميشود بلكه شايد بتوان گفت که ظالم بنفس را هم بگيرد زيرا در بسياري از آيات اطلاق ظلم شده اگرچه منصرف اليه الظالم غير او است و اللّه العالم.
برگزیده تفسیر نمونه
نکات آیه
۱- هشدار دادن به کافران به پایان ناخوشایندشان از وظایف پیامبر (ص) (قل یقوم اعملوا على مکانتکم)
۲- پیامبر (ص) مأمور اعلام به ثبات و قاطعیت عملى بر آیین خود در برابر کفار (قل یقوم اعملوا على مکانتکم إنى عامل فسوف تعلمون)
۳- انسان داراى مسؤولیت در برابر اعمال خویش است. (اعملوا على مکانتکم إنى عامل فسوف تعلمون)
۴- کافران در روز قیامت در خواهند یافت که فرجام نیک از آن مؤمنان است. (فسوف تعلمون من تکون له عقبة الدار)
۵- سعادتمندى و یا تیره بختى اخروى انسان در گرو کردار دنیوى اوست. (اعملوا على مکانتکم إنى عامل فسوف تعلمون من تکون له عقبة الدار)
۶- انسان، جوینده فرجام نیک و پوینده مسیرى است که آن را سعادت مى پندارد. (اعملوا ... فسوف تعلمون من تکون له عقبة الدار)
۷- بهره بردارى از تمایل انسان به فرجام نیک و حسن عاقبت، روشى در تبلیغ و دعوت مردم به دین است. (فسوف تعلمون من تکون له عقبة الدار)
۸- نتیجه و فرجام عمل، معیارى تعیین کننده در ارزشگذارى اعمال (فسوف تعلمون من تکون له عقبة الدار) چون خداوند براى تبیین ارزش اعمال، پایان آن را معیارى براى تشخیص قرار داده، مى تواند به عنوان الگو و معیارى براى ارزشگذارى اعمال باشد.
۹- فرجام نیک از آن پیامبر (ص) و مؤمنان است. و ظالمان محروم از آن مى باشند. (فسوف تعلمون من تکون له عقبة الدار إنه لایفلح الظلمون)
۱۰- فرجام نیک، رستگارى است. (فسوف تعلمون من تکون له عقبة الدار إنه لایفلح الظلمون)
۱۱- کفر و مخالفت با راه انبیا، ظلم و مانع رستگارى است. (اعملوا على مکانتکم ... إنه لایفلح الظلمون)
۱۲- خداوند کسانى را که با کفرورزى، خویش را در زمره ستمکاران قرار داده اند، رستگار نمى سازد. (إنه لایفلح الظلمون)
موضوعات مرتبط
- ارزشگذارى: ملاکهاى ارزشگذارى ۸
- انبیا: مخالفت با انبیا ۱۱
- انسان: تهییج تمایلات انسان ۷; سعادت‌طلبى انسان ۶، ۷; گرایشهاى انسان ۶; مسؤولیت انسان ۳
- تبلیغ: روش تبلیغ ۷
- خدا: افعال خدا ۱۲
- دین: تبلیغ دین ۷; ثبات قدم در دین ۲
- رستگارى: موارد رستگارى ۱۰; موانع رستگارى ۱۱، ۱۲
- سعادت: زمینه سعادت اخروى ۵
- شقاوت: زمینه شقاوت اخروى ۵
- ظالمان:۱۲ بد فرجامى ظالمان ۱۲ ۹
- ظلم: موارد ظلم ۱۱
- عمل: آثار عمل ۵; ارزشگذارى عمل ۸; مسؤول عمل ۳
- فرجام: اهمیت حسن فرجام ۹، ۱۰
- قیامت: ظهور حقایق در قیامت ۴
- کافران: فرجام شوم کافران ۱; کافران در قیامت ۴; هشدار به کافران ۱
- کفر: آثار کفر ۱۱، ۱۲
- مؤمنان: حسن فرجام مؤمنان ۴، ۹
- محمّد (ص): ثبات قدم محمّد (ص) ۲; حسن فرجام محمّد (ص) ۹; مسؤولیت محمّد (ص) ۱، ۲
منابع
